Stroje ludowe, palmy, jajka, rękodzieło, warsztaty plastyki obrzędowej, kurpiowskie przysmaki, konkursy, a wszystko okraszone muzyką ludową – mowa oczywiście o jubileuszowych, XXV Spotkaniach ze Sztuką Wielkanocną Kurpi, które w niedzielę 23 maca odbyły się na najdłuższym rynku w...
14 marca 2024 r. w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi odbyło się Sympozjum zorganizowane przez Zespół Badań Etnograficznych. Wydarzenie miało na celu prezentację założeń projektu oraz utworzenie płaszczyzny do wymiany poglądów i prezentacji wyników pilotażowych...
W zeszłym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz Instytut Historii Akademii Finansów i Biznesu Vistula wspólnie zorganizowały interdyscyplinarną konferencje naukową pod tytułem „Chłopi polscy na przestrzeni wieków. Stan badań i perspektywy badawcze”. Dziś prezentujemy...
Tłusty Czwartek otwierał szalony okres ostatnich dni zabaw karnawałowych. W tym czasie nie dbano o umiarkowanie w jedzeniu i piciu. Wręcz przeciwnie, chodziło o to, by przed nadchodzącym Wielkim Postem, wybawić się i nasycić na zapas, przed nadchodzącym Wielkim Postem. Powiedział...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Rozmowę przeprowadziła Małgorzata Jaszczołt. Tytuł pracy: Językowo-kulturowy obraz wiejskiej przestrzeni funeralnej utrwalony w pieśniach pogrzebowych wykonywanych na Spiszu Jest Pani lingwistką, studiowała pani filologię polską czy także etnografię? Nie, nie jestem etnografem,...
Jeszcze w tym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi planuje kolejną odsłonę konkursu „Korzenie i Skrzydła” skierowanego do młodych badaczy szeroko pojętej kultury ludowej w Polsce. Jego poprzednia, druga edycja, miała wyłonić najlepsze prace magisterskie. Trzecia skierowana...
Rozmowa Magdaleny Trzaski z Karoliną Zorn, laureatką konkursu na najlepszą pracę magisterską „Korzenie i Skrzydła”, autorką pracy pt. „Problem ciągłości dziedzictwa architektonicznego na podstawie dolnośląskiej wsi Miłków”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki...
W ostatnich latach obserwujemy coraz większe zainteresowanie dawnymi smakami, folklorem, muzyką, śpiewem, tańcem. Dotyczy to także „tradycyjnych zajęć kobiecych”. Na nowo zaczęły zdobywać popularność robótki ręczne, których znajomość była kiedyś obowiązkowa dla każdej...
Z okazji przypadającego 9 lutego Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej prezentujemy artykuł Jacka Żukowskiego przybliżający sylwetkę podróżnika i etnologa Eugeniusza Frankowskiego. Materiał został opublikowany w czasopiśmie „Kultura Wsi” 2022 nr...
Zgodnie z tradycją, w wigilię Nowego Roku gospodarze odwiedzali się i składali sobie życzenia. Spotykali się także z sąsiadami i wspólne oczekiwali na Nowy Rok. Powszechnie zaś wierzono, że jaki będzie pierwszy dzień nowego roku, taki będzie cały nadchodzący rok. Dzień Nowego...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (ok. 41 km od Poznania) zaprasza na festyn „Marzanna”, który od będzie się 17 marca 2024 r. w godzinach 11.00-15.00. Celem spotkania jest przybliżenie zwyczaju, jakim jest Marzanna, czyli obrzęd witania wiosny i...
19 lutego obchodzimy Dzień Nauki Polskiej - święto państwowe ustanowione na mocy ustawy z dnia 9 stycznia 2020 roku poświęcone upamiętnieniu dokonań polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy. Jako datę corocznych obchodów wyznaczono dzień urodzin Mikołaja Kopernika w uznaniu jego wybitnych zasług na polu astronomii. Święto Nauki Polskiej ma stanowić inspirację do pójścia
Rodzinne gospodarstwa rolne, zapewniając bezpieczeństwo żywnościowe, gwarantują utrzymanie żywotności obszarów wiejskich i gospodarki wiejskiej. Są również miejscem, w którym kultywuje się tradycje oraz wartościowym wzorem pod względem społecznym, rentownym ekonomicznie i zrównoważonym pod względem środowiskowym. Czym jest rodzinne gospodarstwo rolne? Trudno znaleźć jedną definicję gospodarstwa rolnego, a co dopiero takiego gospodarstwa prowadzonego przez rodzinę rolniczą. Formalnie „gospodarstwo
W naszym cyklu "Solidarni z Białorusią", w którym prezentujemy teksty przybliżające historię, obyczaje i sztukę tego pięknego kraju, tym razem proponujemy Państwu podróż, w czasie i przestrzeni, po obszarze dzisiejszej Białorusi. Naszą wędrówkę zaczniemy od najbardziej na północ wysuniętego miasta obwodu brzeskiego - Baranowicz. Historia tego miasta to po części także nasza historia. Spojrzenie w przeszłość Pierwsze
O pasji malowania, o "Walusiówce" i tradycji góralskiej, z Marią Dudek, malarką na szkle, animatorką kultury i poetką z Gronia-Leśnicy rozmawia Rafał Karpiński. RK: Pani Mario, jak to z tym malowaniem na szkle było? MD: Już od dziecka bardzo lubiłam malować i rysować kredkami. Często malowałam buzie dzieci, a w szkole zdarzało mi się szkicować karykatury nauczycieli.
Domowy chleb to dla wielu osób wspaniałe wspomnienie dzieciństwa. Dawniej nasze babcie piekły go codziennie, a my jako małe dzieci zajadaliśmy się pysznym chlebem i popijaliśmy go ciepłym mlekiem. Wydawać by się mogło wtedy, że nie ma nic pyszniejszego na świecie, a zapach pieczonego chleba był wprost nie do opisania. Dziś żyjemy w czasach, gdzie ludzie
Koło Gospodyń Wiejskich „Hłubuczka” w Długim Brodzie (woj. podlaskie, powiat hajnowski, gmina Dubicze Cerkiewne) formalnie powstało w 2019 roku. Obecnie zrzesza 10 członków, w tym 3 panów. Nadrzędnym celem Koła jest praca na rzecz Długiego Brodu. Koło specjalizuje się w hafcie oraz dąży do opracowania i wydania albumu o historii swojej wsi. Podejmuje różnego rodzaju
Gdy jedziemy na Kaszuby, pierwsze co rzuca się w oczy to nazwy miejscowości pisane często w dwóch językach - polskim i kaszubskim. Jednak nie tylko język jest tu wyróżnikiem. W dalszej części rozmowy z Magdaleną Trzaską - o tradycjach, kuchni i symbolach kaszubskich opowiada Mateùsz Titës Meyer z Fundacji Kaszuby. W naszej poprzedniej rozmowie mówiliśmy głównie
Ogrody przy domu pełne różnobarwnych kwiatów, aromatycznych ziół, drzew i krzewów dla większości z nas kojarzą się z sielskim krajobrazem wsi. Dawniej były nie tylko miejscem wypoczynku, ale pełniły również ważną funkcję użytkową dostarczając podstawowych produktów żywnościowych. Stanowiły wizytówkę domu i jego gospodarzy. Obecnie tradycyjne wiejskie ogródki przydomowe straciły na swej popularności. Zastąpiły je gładko
W tradycji chrześcijańskiej Michał to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów obdarzony przez Stwórcę szczególnym zaufaniem. Hebrajskie imię Mika’el znaczy „Któż jak Bóg”. Według tradycji, kiedy Lucyfer wystąpił przeciwko Bogu i namówił do buntu część aniołów, Michał z okrzykiem „Któż jak Bóg” wypowiedział wojnę szatanom. Postać św. Michała Archanioła pojawia się po raz pierwszy w Starym Testamencie,
Historia życia pana Franciszka Palki, wszechstronnego artysty i działacza społecznego pochodzącego z Podhala, lecz związanego od kilku dekad z Sądecczyzną, pokazuje dwa aspekty tego samego zjawiska – wspierania twórczości ludowej. Pan Franciszek w trakcie swojego życia wsparcia zarówno udzielał, jak i był jego adresatem. Jego bogata biografia przynosi nie tylko imponujący dorobek materialny, ale –
O historii i współczesności tradycyjnego zdobienia jaj wielkanocnych na Opolszczyźnie z Bogdanem Jasińskim z Muzeum Wsi Opolskiej rozmawia Rafał Karpiński. Jak to było ze zdobieniem jaj na Opolszczyźnie? Czy można określić kiedy "narodziła się" ta tradycja? Pierwsze artefakty, wykopane na opolskim Ostrówku, to jaja ceramiczne, które pochodzą najprawdopodobniej z X wieku. Były one ozdobione techniką batikową, czyli
Uprawa buraków ma w naszym kraju bardzo długą tradycję. Warzywo to często gościło na polskich stolach. Przyrządzano z niego różnego rodzaju potrawy i przetwory, jak zakwas buraczany, ćwikłę czy pyszny czerwony barszcz. Buraki wykorzystywano również w celach leczniczych. Do dziś są często spożywane przez naszych rodaków, zwłaszcza w okresie bożonarodzeniowym. 24 listopada obchodzimy Dzień Buraka! Pierwsze
Współczesne mieszkanki polskiej wsi odgrywają bardzo ważną rolę w życiu społeczności lokalnej. Identyfikują się z życiem na wsi, są połączone więzami ze swoim środowiskiem, łączą elementy tradycji z nowoczesnością. Na całym świecie podkreśla się ich wkład w zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz zwiększanie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. 15 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet Wiejskich Zgodnie z doniesieniami
Organizator: Biuro Organizacyjne Spalskiego Jarmarku Antyków i Rękodzieła Ludowego Spalski Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego to impreza cykliczna odbywająca się w każdą drugą niedzielę miesiąca od maja do października. Adresatami tego wydarzenia są kolekcjonerzy i zbieracze starych i zabytkowych przedmiotów, wytwórcy lokalnej żywności, twórcy ludowi i rękodzielnicy. Obok typowej działalności wystawienniczo-targowej odbywają się różnego rodzaju
Organizator: swietoholi.pl Holi Święto Kolorów to ogólnopolska edycja robiącego furorę na całym świecie święta kolorów Holi. To święto obchodzi się przede wszystkim w Indiach, Nepalu i innych regionach świata, głównie wśród Hindusów lub osób pochodzenia indyjskiego. Festiwal ten rozprzestrzenił się w ostatnich latach w częściach Europy i Ameryki Północnej jako święto miłości i kolorów wiosny. Według
Historia wytwarzania ludowych zabawek drewnianych jest znana od lat, ale o słomianych zabawkach słyszało niewiele osób. Zabawki odwzorowują i przybliżają dzieciom otaczający świat. Poza lalkami, najmłodsi uwielbiają też samochodziki, grzechotki, koniki, kolorowe ptaszki, gry, rakiety, pociągi, domki i wiele innych. Obecnie większość zabawek jest wykonana z plastiku. Dawniej do ich wyrobu wykorzystywano wszystkie dostępne materiały. Na
Po świętym Wojciechu i św. Jerzym czas na wspomnienie świętego Marka, które przypada 25 kwietnia. O wstawiennictwo zwracają się do niego pisarze, notariusze, murarze i szklarze. W kulturze ludowej św. Marek uważany jest za patrona wiosennych zasiewów. I w tym kontekście będziemy wspominać tego świętego, autora drugiej Ewangelii, w której zawarty jest zwięzły opis nauczania
Początki ciesielstwa sięgają zamierzchłych czasów, kiedy to ludy koczownicze przechodziły na osiadły tryb życia. Mistrzowie tego rzemiosła pozostawili po sobie niezwykłe budowle będące prawdziwą ozdobą polskiego krajobrazu. Ich praca znacząco wpłynęła na stworzenie regionalnych odmian budownictwa i piękno rodzimej architektury. Początki ciesielstwa na ziemiach polskich Tradycja tworzenia budowli drewnianych sięga zamierzchłych czasów. Dzięki obfitości lasów sosnowych i
Adwent to czas rozpoczynający nowy rok liturgiczny. W polskiej tradycji nazywano go także przedgodami bądź czterdziestnicą. W tym okresie nie można było urządzać wesel i zabaw, pić alkoholu oraz grać na instrumentach. Obowiązywał też post. W Kościołach odprawiano poranne msze zwane roratami lub jutrznią. Adwent rozpoczynał w kościele nowy rok liturgiczny. Zaczynał się w pierwszą sobotę
Nasi przodkowie już od wieków cenili właściwości lecznicze czarnego bzu. Przypisywano mu również znaczenie magiczne, wierząc, że krzew ten jest siedliskiem bogów, czarodziejek, elfów i czarta. W tradycji ludowej funkcjonowało wiele zwyczajów i rytuałów związanych z jego wykorzystaniem. Właściwości lecznicze czarnego bzu Od wieków czarny bez był stosowany w celach leczniczych. Grecki lekarz Hipokrates określał go mianem
Polish