Pomimo iż Dzień Babci i Dziadka w Polsce to wymysł stosunkowo nowy – święto powstało w latach 60-tych XX wieku – w naszym społeczeństwie mamy wielowiekowe tradycje okazywania szacunku osobom starszym.

Wszystkim Babciom i Dziadkom życzymy dużo zdrowia, młodzieńczej energii i spełnienia wszystkich marzeń. By każdy ich dzień był wypełniony radością i miłością najbliższych.

Rola starszych osób na wsi dotyczyła wielu aspektów życia społecznego. Była bardzo istotna w czasach analfabetyzmu – to osoby starsze były źródłem wiedzy, ze względu na swoje doświadczenie, potrafili przewidywać pogodę, znali wszelkie sposoby uprawy roli i postępowania ze zwierzętami hodowlanymi. Zachowywali pamięć o wydarzeniach minionych, o których dyskutowano w gronie rodzinnym lub z sąsiadami. Przekazywali również wiedzę o medycynie ludowej – zwłaszcza starsze kobiety potrafiły leczyć i znały się na ziołach. Bardzo często byli pośrednikami w sporach i rozjemcami, gdyż liczono się z ich zdaniem i uważano, że posiadają mądrość życiową.

Dziadkowie zastępowali rodziców w procesie wychowawczym wprowadzali wnuki w życie społeczne, uczyli zasad społecznych i przekazywali wiedzę. Upominali również młodych pilnując norm moralnych i obyczajowych.

Fot. 1
Fot. 2

 

Współcześni dziadkowie również pełnią bardzo ważną rolę w życiu swoich wnucząt, biorąc aktywny udział w opiece nad nimi. Pozbawieni obciążeń rodzicielskich związanych z wychowaniem darzą swoje wnuki bezwarunkową miłością. Uczą ich prawidłowych relacji z drugim człowiekiem, szacunku dla starszych, rozwijają zainteresowania, wdrażają w kulturę, pokazują świat i go objaśniają. Najmłodsi otrzymują od nich drogowskazy w postaci zasad moralnych. Przekazywana jest im także wiara w Boga, historia zarówno rodziny, jak i ojczyzny oraz ważne tradycje i zwyczaje. Starają się zaszczepić w swoich wnukach cechy takie jak pracowitość, obowiązkowość, uczciwość i silna wola.

Dziadkowie zapewniają ciągłość rodzinną. Ich opowieści z czasów dzieciństwa i młodości to dla dzieci prawdziwa skarbnica informacji na temat własnych korzeni. Nabyta w ten sposób wiedza buduje poczucie wspólnoty i przynależności. Dzielą się z wnukami swoją mądrością życiową i doświadczeniem. Pomagają zrozumieć świat i pokazują, jak nawiązać prawidłowe relacje międzyludzkie. Obcowanie ze starszymi osobami pozwala na zrozumienie naturalnego porządku świata, tego, że się starzejemy, chorujemy i w końcu musimy odejść z tego świata. Uczą też szacunku i tolerancji wobec słabszych.
Dziadkowie są dla młodzieży źródłem wsparcia w przeżywanych problemach i trudnych relacjach z rodzicami. Jako osoby bezstronne są obdarzani przez wnuki wyjątkowym zaufaniem i do nich młodzi ludzie często zwracają się po radę i pomoc.

Babcia i dziadek mają istotny wpływ na rozwój dzieci. To często oni przejmują zadania rodziców obarczonych pracą zawodową, biorą udział w wychowywaniu i opiece nad wnukami. Są dla nich ostoją w trudnych chwilach, czasem pierwszymi lub najważniejszymi nauczycielami w życiu, osobami, na które zawsze można liczyć. Dobre kontakty z dziadkami, ich rozpieszczanie, przytulanie, uczą małe dzieci, jak okazywać miłość, uczą troski o drugiego człowieka. Biorą na siebie dbałość o przekazanie tradycji, a ich wiedza i doświadczenie pozwalają młodym ludziom poznać historię swojego rodu. Przekazując odpowiednie tradycje, wzorce do naśladowania, są w stanie zapewnić wnukom odpowiedni start w dorosłe życie.

Zatem dbajmy o naszych dziadków nie tylko od święta!

Tekst: Joanna Radziewicz

Fot. wyróżniająca – domena publiczna: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anker_Grossvater_erz%C3%A4hlt_eine_Geschichte_1884.jpg
Fot. 1 domena publiczna: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Favorite_by_Georgios_Iakovidis.jpg
Fot. 2 domena publiczna: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grandma%27s_Favorite.jpg

Źródła:
1. Lehr U., Pamięć pokoleń : z badań nad problematyką starości na wsiach karpackich [w:]„Lud”, T. 85 (2001), s. 45-57.
2. Wawrzyniak, J.K.: Opiekuńczo-wychowawcza rola dziadków w rodzinie. Pedagogika Rodziny 2011 nr 1/2, s. 95-103
3. Zięba-Kołodziej, B.: Rola dziadów w życiu rodziny. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, 2012.