Wczytywanie
Partnerzy BibliotekaRME UTW PatronatyODOInstytut realizuje Projekty

Jare Gody

Jare Gody czyli święto wiosny wywodzą się z tradycji przedchrześcijańskich Słowian. Ich obchody rozpoczynały się w okolicy wiosennej równonocy i trwały przez kilka dni. Z reguły były huczne i wesołe. Po wielkiej zabawie następowało wielkie… sprzątanie. Do naszych czasów przetrwało kilka pradawnych zwyczajów w nieco zmienionej formie. W źródłach można znaleźć wiele wyjaśnień pochodzenia nazwy wiosennego

Palenie Judasza – dawny zwyczaj związany z Wielkim Tygodniem

Jeszcze na przełomie XIX i XX wieku na terenie Polski centralnej i południowej w Wielką Środę lub w Wielki Czwartek, powszechny był zwyczaj niszczenia, wieszania, palenia Judasza, zdrajcy, który sprzedał Jezusa za trzydzieści srebrników. Zwyczaj palenia Judasza odnotowali prawie wszyscy pamiętnikarze i ludoznawcy ubiegłego wieku. Zygmunt Gloger pisał między innymi: „W niektórych okolicach w Wielki Czwartek

Ze świętą Małgorzatą zaczyna się lato

Na dzień świętej Małgorzaty przypadało wiele zjawisk pogodowych. W tym roku w Polsce będziemy mogli zaobserwować na niebie częściowe zaćmienie słońca. Data ta musiała być przełomowa i dawniej - na wsi, po tym dniu rozpoczynano „małe żniwa”, polegające na zbiorze rzepaku i jęczmienia ozimego. Szkocka królowa Święta Małgorzata (1046 - 1093) była córką angielskiego księcia Edwarda

Zachowaj Tradycje! Teraz Drewno! Konkurs dla twórców ludowych, rękodzielników i rzemieślników!

Autorów prac wykonanych z drewna i inspirowanych tradycją zapraszamy do udziału w Konkursie „Zachowaj tradycje - (nie)ginące zawody, umiejętności i obyczaje. Teraz drewno!”, którego organizatorem jest Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Konkurs realizowany jest w ramach projektu „(Nie)ginące zawody, umiejętności i obyczaje w społecznościach wiejskich - Mazowsze i Polska Wschodnia” wdrażanego przez Szkołę Główną

Dni Krzyżowe w polskiej obrzędowości religijnej

Od poniedziałku do środy, przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzone są Dni Krzyżowe. To dni błagalnej modlitwy o urodzaj i zachowanie od klęsk żywiołowych. Od wieków w trosce o dobre plony rolnicy wykorzystywali nie tylko posiadaną wiedzę niezbędną do uprawiania roli, przekazywaną z pokolenia na pokolenie, ale prace w gospodarstwie i w polu łączono również z modlitwą

Co się kiedyś na wsi jadało…

Tradycje kulinarne są ważną częścią kultury i obyczajowości.. Przekazywane z pokolenia na pokolenie umiejętności, wiedza oraz różne techniki produkcji i przetwarzania żywności, jak również obyczaje i kultura stołu są świadectwem rozwoju cywilizacyjnego, poziomu życia i statusu społecznego. Są znakiem regionalnej i narodowej odrębności, naszym dziedzictwem kulturowym. Kuchnia chłopska w okresie międzywojennym była dość monotonna i bardzo

Zalety przyzagrodowego chowu gęsi

Polska zawsze była jednym z większych producentów gęsiny. Jeszcze niedawno prawie cała produkcja trafiła za naszą zachodnią granicę. Od kilku lat popyt na gęsinę i produkty gęsie rośnie także w Polsce. Stwarza to szansę dla małych gospodarstw na wprowadzenie chowu przyzagrodowego gęsi i dodatkowy zarobek. Przyzagrodowy chów gęsi zawsze był w Polsce popularny. W czasach gdy

MISTRZ – UCZEŃ – ogłaszamy wyniki Programu Stypendialnego!

Z przyjemnością informujemy, że dobiegł końca nabór do drugiej edycji programu stypendialnego Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi „Mistrz – Uczeń”. Do programu zgłaszali się twórcy ludowi, artyści, rzemieślnicy, muzycy i rękodzielnicy oraz adepci różnych dziedzin, którzy pod okiem mistrzów chcieli doskonalić swoje umiejętności. Po szczegółowym zapoznaniu się z nadesłanymi wnioskami, Komisja wyłoniła stypendystów. Zgodnie

Konkurs „Polska Wieś Smakuje” rozstrzygnięty!

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Do konkursu na najlepsze praktyki tradycji kulinarnych polskiej wsi wpłynęło 330 opisów, z których Jury wyłoniło po trzech laureatów w ramach każdej z pięciu kategorii konkursowych. Zgodnie z regulaminem konkursu „Polska Wieś Smakuje” realizowanego przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi laureatów wybrano w

Lekcje z twórcą ludowym – przedłużamy termin nadsyłania zgłoszeń!

Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ogłasza nowy program pod nazwą „Lekcje z Twórcą Ludowym”, który będzie skierowany do placówek powszechnego systemu szkolnictwa z obszarów wiejskich i twórców ludowych z terenu Rzeczpospolitej Polskiej – mistrzów wyróżniających się dorobkiem, chcących dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami z młodym pokoleniem. Celem programu jest ratowanie lokalnego dziedzictwa i

Konkurs „Korzenie i skrzydła” – zakończyliśmy proces przyjmowania zgłoszeń!

Informujemy, że zakończyliśmy przyjmowanie zgłoszeń do drugiej edycji konkursu „Korzenie i skrzydła” na najlepszą pracę magisterską i doktorską na temat kultury i dziedzictwa obszarów wiejskich w Polsce. W tym roku skupiliśmy się tylko i wyłącznie na pracach magisterskich. Serdecznie dziękujemy za przesłane zgłoszenia i życzymy wszystkim uczestnikom powodzenia w ostatecznych eliminacjach. Nasz Konkurs był skierowany do

Kolędowanie – zwyczaj starszy niż chrześcijaństwo…

Słowo „kolędnicy” dziś kojarzy się większości z nas z grupkami dzieci, które po Bożym Narodzeniu i Nowym Roku w przebraniach chodzą po wsiach i śpiewem wysławiają nowonarodzonego Jezusa. Tymczasem korzenie tego zwyczaju nie wywodzą się z chrześcijaństwa. Skąd wziął się ten zwyczaj, jakie było jego znaczenie, co ma wspólnego z Bożym Narodzeniem i co było

Piernik – świąteczny przysmak z tradycjami

Piernik, to ciasto z mąki i miodu, niewątpliwie od najdawniejszych czasów znane w Polsce i nazywane miodownikiem, a od przyprawy korzennej czyli pieprznej po staropolsku „piernej” przezywane piernikiem – pisał Zygmunt Gloger w Encyklopedii Staropolskiej. Nie każdy wie, że ten pyszny i zdrowy przysmak znalazł też swoje miejsce w kulturze. Słodkie i aromatyczne ciasto miodowe znano

Wakacje na wsi. Na Kurpie w poszukiwaniu bursztynów…

Dorzecze Narwi, w tym również teren Kurpiowskiej Puszczy Zielonej obfitowały w złoża bursztynu. Mógł go wydobywać i poszukiwać każdy. Sytuacja taka sprzyjała rozwojowi rodzimego przemysłu bursztyniarskiego, którego ślady na Kurpiach sięgają XVIII wieku. Tradycja bursztyniarstwa do dziś jest obecna w miejscowym folklorze. Kurpie to teren bogaty w złoża bursztynu. Surowiec ten można było znaleźć niemal wszędzie

12. Festiwal Gęsiny – Swołowo, 13-14. listopada 2021 r.

Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie zaprasza na festiwal w Swołowie to jedyna okazja, by skosztować pomorskiej gęsiny, którą dawniej spożywano na Pomorzu w okolicach dnia św. Marcina (11 listopada). Na stoiskach z potrawami przygotowanymi przez restauratorów, koła gospodyń wiejskich i gospodarstwa agroturystyczne będą królowały gęsie przysmaki takie jak np. gęś pieczona, półgęski wędzone, pierogi

Polskie ziemiaństwo – rozmowa z Maciejem Rydlem

Najwięksi Polacy urodzili się w dworach: Mikołaj Rey, Jan Kochanowski, Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski, Józef Wybicki, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid, Henryk Sienkiewicz, Ignacy Kraszewski, Ignacy Jan Paderewski, Józef Piłsudski, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Tadeusz Bór-Komorowski, Witold Pilecki....  Są nazwiska, które tworzą istotę polskiej historii. Choć znamy ich z innej działalności, to wszyscy wywodzili się

„Lud: jego zwyczaje…” dzieło Oskara Kolberga

Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około

Szopki bożonarodzeniowe formą wyrażania tradycji Narodzenia Pańskiego

Polska jest dziś, jednym z niewielu europejskich krajów, w którym można jeszcze zetknąć się z niektórymi przejawami żywego folkloru. Folklor to specyficzne dla życia wiejskiego i kultury chłopskiej określonego regionu geograficznego: wierzenia i praktyki religijne, świąteczne i codzienne obyczaje, rzemiosło i twórczość artystyczna, ubiory, muzyka, tańce, pieśni, podania i legendy. Przejawem takiego folkloru jest,

Dzieje kolęd polskich

Kolędy to nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. Od wieków, w wielu polskich domach, kultywowana jest tradycja wspólnego śpiewania, tych jakże pięknych pieśni o charakterze religijnym. Zawiera się w nich nieprzebrany skarbiec naszych najlepszych wartości i uczuć – religijnych, narodowych, ale też tych związanych ze wspomnieniami z dzieciństwa… wigilii, choinki, prezentów, wspólnego kolędowania.

Święty Józef w polskiej tradycji ludowej

Oblubieniec Maryi, opiekun Jezusa. Patron Kościoła, dobrej śmierci, rzemieślników i ekonomistów oraz wzór męstwa i paradygmat ojcostwa. 19 marca Kościół obchodzi uroczystość św. Józefa – najważniejszego pośród wszystkich świętych. Według Pisma Świętego Maryja stała się brzemienna jeszcze przed zamieszkaniem z Józefem. Początkowo Józef chciał ją oddalić, ale we śnie otrzymał nakaz, aby tego nie robił. Chronił

pl_PLPolish