Stroje ludowe, palmy, jajka, rękodzieło, warsztaty plastyki obrzędowej, kurpiowskie przysmaki, konkursy, a wszystko okraszone muzyką ludową – mowa oczywiście o jubileuszowych, XXV Spotkaniach ze Sztuką Wielkanocną Kurpi, które w niedzielę 23 maca odbyły się na najdłuższym rynku w...
14 marca 2024 r. w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi odbyło się Sympozjum zorganizowane przez Zespół Badań Etnograficznych. Wydarzenie miało na celu prezentację założeń projektu oraz utworzenie płaszczyzny do wymiany poglądów i prezentacji wyników pilotażowych...
W zeszłym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz Instytut Historii Akademii Finansów i Biznesu Vistula wspólnie zorganizowały interdyscyplinarną konferencje naukową pod tytułem „Chłopi polscy na przestrzeni wieków. Stan badań i perspektywy badawcze”. Dziś prezentujemy...
Tłusty Czwartek otwierał szalony okres ostatnich dni zabaw karnawałowych. W tym czasie nie dbano o umiarkowanie w jedzeniu i piciu. Wręcz przeciwnie, chodziło o to, by przed nadchodzącym Wielkim Postem, wybawić się i nasycić na zapas, przed nadchodzącym Wielkim Postem. Powiedział...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Rozmowę przeprowadziła Małgorzata Jaszczołt. Tytuł pracy: Językowo-kulturowy obraz wiejskiej przestrzeni funeralnej utrwalony w pieśniach pogrzebowych wykonywanych na Spiszu Jest Pani lingwistką, studiowała pani filologię polską czy także etnografię? Nie, nie jestem etnografem,...
Jeszcze w tym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi planuje kolejną odsłonę konkursu „Korzenie i Skrzydła” skierowanego do młodych badaczy szeroko pojętej kultury ludowej w Polsce. Jego poprzednia, druga edycja, miała wyłonić najlepsze prace magisterskie. Trzecia skierowana...
Rozmowa Magdaleny Trzaski z Karoliną Zorn, laureatką konkursu na najlepszą pracę magisterską „Korzenie i Skrzydła”, autorką pracy pt. „Problem ciągłości dziedzictwa architektonicznego na podstawie dolnośląskiej wsi Miłków”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki...
W ostatnich latach obserwujemy coraz większe zainteresowanie dawnymi smakami, folklorem, muzyką, śpiewem, tańcem. Dotyczy to także „tradycyjnych zajęć kobiecych”. Na nowo zaczęły zdobywać popularność robótki ręczne, których znajomość była kiedyś obowiązkowa dla każdej...
Z okazji przypadającego 9 lutego Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej prezentujemy artykuł Jacka Żukowskiego przybliżający sylwetkę podróżnika i etnologa Eugeniusza Frankowskiego. Materiał został opublikowany w czasopiśmie „Kultura Wsi” 2022 nr...
Zgodnie z tradycją, w wigilię Nowego Roku gospodarze odwiedzali się i składali sobie życzenia. Spotykali się także z sąsiadami i wspólne oczekiwali na Nowy Rok. Powszechnie zaś wierzono, że jaki będzie pierwszy dzień nowego roku, taki będzie cały nadchodzący rok. Dzień Nowego...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (ok. 41 km od Poznania) zaprasza na festyn „Marzanna”, który od będzie się 17 marca 2024 r. w godzinach 11.00-15.00. Celem spotkania jest przybliżenie zwyczaju, jakim jest Marzanna, czyli obrzęd witania wiosny i...
Od wieków uważano, że brzoza leczy nie tylko ciało, ale i duszę. Słowianie wierzyli, że drzewo to strzeże człowieka przed działaniem złych mocy, ponieważ jest darem od Boga. Uznawali je za zwiastun nadchodzącej wiosny, odrodzenia, a także symbol szczęścia, powodzenia i obfitości. Dawniej brzozę uznawano za drzewo święte, symbol młodości i życia. Była obecna w licznych
O metaloplastyce i skórnictwie z Bartłomiejem Łukaszczykiem, twórcą młodego pokolenia i muzykantem z Bukowiny Tatrzańskiej rozmawia Rafał Karpiński RK: Co to jest metaloplastyka góralska? BŁ: Zajmuję się głównie wyrobem spinek góralskich z blachy mosiężnej lub alpaki (srebrzystobiały stop miedzi i cynku). Kształt spinki wycinam piłką włosową starą metodą, którą przejąłem po dziadku Marianie Kuchcie. A do zdobienia
W czerwcowe dni i wieczory, gdy wszystko kwitnie, łatwo spotkać na łąkach małe dziewczynki, które zbierają kwiaty i plotą z nich wianki. Dziś ten pradawny zwyczaj jest właściwie jedynie czystą rozrywką. U naszych przodków wianek odgrywał znacznie ważniejszą rolę i był istotnym elementem w dawnych tradycjach i kulturze ludowej. Co ciekawe nie zawsze nosiły go
Rośliny od zawsze były nierozerwalnie związane z życiem na wsi. Szczególnie przydatne okazywały się w przypadku choroby. Rytuały związane z ich wykorzystaniem w celach medycznych były bardzo istotnym elementem kultury ludowej. Medycyna ludowa wykorzystująca rośliny lecznicze w dużej mierze dała początek współczesnej farmakologii. Jak mawiał znany przyrodnik, lekarz i filozof XVI wieku – Paracelsus -
W okresie II Rzeczypospolitej ziemiaństwo należało do elit polskiego społeczeństwa. Mimo zróżnicowania wewnętrznego, mając poczucie odrębności, a nawet wyjątkowości w stosunku do innych grup społecznych, dążyło do zachowania zbiorowej tożsamości. Jedną z kluczowych kwestii w tym zakresie było właściwe wychowanie młodego pokolenia. 15 maja obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Rodzin. To wspaniała sposobność do przypomnienia sobie,
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu nowe wydawnictwo Instytutu – Słownik gwarowy ziemi radomskiej napisany przez Pana Mariana Kwietnia, regionalistę, społecznika, miłośnika kultury ludowej ziemi radomskiej. Publikacja jest zbiorem leksyki wsi położonych w gminach Jedlińsk i Jastrzębia. Autorowi udało się również poznać i utrwalić gwarowe słówka z powiatów Radom, Zwoleń, Lipsko, Szydłowiec, Iłża, Przysucha, Kozienice, Białobrzegi i
W dzisiejszych czasach sylwestrowa noc jest kojarzona przede wszystkim z huczną zabawą do białego rana. W Polsce wystawne bale z okazji zakończenia roku zaczęto organizować dopiero w II połowie XIX wieku. Tradycja ludowa wykształciła jednak zwyczaje kultywowane przez ludność wiejską w ten wyjątkowy dzień. Wierzono bowiem, że jaki sylwester, taki cały następny rok. Dawniej ludność wiejska
Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa ogłosił w kwietniu Program Stypendialny dla twórców ludowych „Mistrz – Uczeń” edycja 2022! Do udziału zaprosiliśmy mistrzów, którzy chcą się podzielić swoimi umiejętnościami oraz miłośników sztuki ludowej, którzy pragną poznać i doskonalić swój warsztat. Czekaliśmy na zgłoszenia od twórców ludowych - mistrzów i twórców ludowych - adeptów, działających w trzech dziedzinach:
Dnia 7 kwietnia obchodzimy Dzień Pracownika Służby Zdrowia. Z tej okazji wszystkim, którzy wykonują ten trudny zawód, pragniemy złożyć najserdeczniejsze życzenia zdrowia i zadowolenia z pracy. Doceniając Wasze zaangażowanie chcemy podziękować i życzyć wytrwałości w realizacji zadań oraz chęci do stawiania czoła coraz trudniejszym wyzwaniom. Nawiązując do tego Dnia warto przypomnieć o dawnych metodach leczniczych, które
Trzeci weekend września nierozerwalnie kojarzy się ze Skierniewickim Świętem Kwiatów, Owoców i Warzyw. W tym roku wydarzenie odbędzie się 18 i 19 września. Ogólnopolskie dwudniowe święto na temat kwiatów, owoców i warzyw, organizowane jest od 1977 w Skierniewicach przez władze miasta we współpracy z Instytutem Ogrodnictwa. Szczegóły wydarzenia: https://www.facebook.com/skoiw.skierniewice/events
10 marca mija dwusetna rocznica śmierci Józefa Wybickiego, który w powszechnej pamięci zapisał się jako autor słów Pieśni Legionów Polskich we Włoszech – Mazurka Dąbrowskiego, czyli hymnu Rzeczypospolitej Polskiej. Jednak już niewielu pamięta, że Wybicki był postacią wybitną - patriotą, prawnikiem, politykiem, dyplomatą, pisarzem, żołnierzem, a jego życiorys wystarczyłby na obdzielenie kilku nieprzeciętnych osób. Sejm
Św. Florian to patron strażaków, hutników i koksowników, kominiarzy, garncarzy, piekarzy, czyli zawodów wiążących się z ogniem. W Polsce jest bardzo cenionym świętym. Jego relikwie sprowadzono do Krakowa w 1184 roku dzięki staraniom księcia Kazimierza Sprawiedliwego i biskupa krakowskiego Gedki, którzy uzyskali na to zgodę od papieża Lucjusza III. Ponad 250 lat później biskup krakowski kard. Zbigniew Oleśnicki ustanowił go jednym
Karnawał, który właśnie kończymy, narodził się na południu Europy, najpewniej na ziemi włoskiej, a wywodzi się jeszcze z pogańskich kultów agrarnych i kultu płodności. Owo powiązanie z rolnictwem wyjaśnia także dlaczego nieodłącznym elementem tego okresu są tańce. W dawnych wierzeniach zachował się pogląd, że im wyższe będą skoki w trakcie tańcowania, tym wyżej wyrośnie zboże.
Jury „Konkursu na „Tradycyjne Przetwory i Potrawy z Gęsiny”, który odbywał się od 27 września br. do 8-go listopada br., zgodnie z regulaminem Konkursu wybrało laureatów w sześciu kategoriach konkursowych: 1. W kategorii „Wyroby wędliniarskie” pierwsze miejsce zajął przepis na „Kiełbasę z Gęsi” zgłoszony przez Koło Gospodyń Wiejskich „Topola” z miejscowości Topola w gminie Skalbmierz (pow.
212 lat temu według metryki chrztu, sporządzonej w kościele w Brochowie urodził się Fryderyk Chopin - największy polski kompozytor i jeden z najwybitniejszych artystów wszech czasów, którego koncerty, nokturny czy polonezy na trwałe weszły do kanonu światowej muzyki. Z tej okazji przypominamy miejsce urodzin kompozytora - dworek w Żelazowej Woli, w którym obecnie mieści się
Są wyznacznikami czasu, według ich wędrówek możemy ocenić jak szybko zmieni się pora roku i pogoda. Od wieków, wszędzie gdzie się pojawiały, ludzie widzieli w nich posłańców bogów. Starożytni Rzymianie, podobno, trzymali je w domach zamiast psów obronnych. Gęsi - bo o nich mowa - wracają z ciepłych krajów i powoli wracają do polskich gospodarstw
Już po raz trzeci Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi zaprasza Państwa na Dzień Kobiet na Ludowo, którego celem jest nie tylko świętowanie w kontekście kultury ludowej, ale też podkreślenie szczególnego znaczenia Kół Gospodyń Wiejskich we wspólnotach lokalnych jako organizatorów życia kulturalnego i społecznego w swoich Małych Ojczyznach. Impreza odbędzie się w niedzielę 6 marca,
O zlepku żytni! Okruszyno marna! Jakże twe dzieje ciekawe dla człeka! Z twoimi losy jak ścisłe się splata i jasny pałac, i chruściana chata! Ludwik Kondratowicz Chleb, którego postaci jest tak wiele, spożywamy kilka razy dziennie. Podświadomie staramy się, aby się nie zmarnował, aby nie upadł na ziemię, aby nie został wyrzucony, aby nie wbijać w niego
Jedną z rozrywek na dawnej wsi polskiej były zabawy taneczne. W XIX i na początku XX wieku odbywały się one w karczmach, na podwórzach, w izbach domów, na klepiskach stodół, potem również w domach ludowych czy remizach strażackich. Okazji do wspólnego spędzenia czasu przy muzyce ludowej nie brakowało. Pomimo ciężkiej, codziennej, fizycznej pracy, społeczność wiejska nie
Już wkrótce rozpoczniemy nowy cykl tematyczny o Historii rodów i majątków ziemiańskich. Jako preludium tego wydarzenia publikujemy ciekawy materiał o najstarszym zachowanym do dziś drewnianym obiekcie architektury świeckiej w Polsce, jakim jest dwór w Goszycach, usytuowany na terenie gminy Kocmyrzów-Luborzyca, w woj. małopolskim. Jego budowa, w zachowanych po dzień dzisiejszy przekazach ustnych, łączona jest z osobą
Polish