![](http://archiwum.nikidw.edu.pl/wp-content/uploads/2020/03/krzyzoki1-960x590.png)
Nowe wpisy na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego
Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego jest spisem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski. Ma charakter wyłącznie informacyjny. Prowadzi ją Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.
Zgodnie z konwencją UNESCO dziedzictwo kulturowe przejawia się, między innymi w następujących dziedzinach: tradycyjnych przekazach ustnych, sztukach widowiskowych, zwyczajach, rytuałach, obrzędach oraz umiejętnościach i rzemiośle tradycyjnym. W 2020 roku na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego zostały wpisane:
• Tradycyjna wycinanka kurpiowska z Puszczy Zielonej. To ozdoba wykonywana z białego lub kolorowego papieru techniką wycinania przy użyciu nożyc do strzyżenia owiec. Umiejętność jej wykonywania jest przekazywana w społeczności lokalnej z pokolenia na pokolenie przez osoby uznane za mistrzów drogą przekazu bezpośredniego. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych i żywotnych elementów dziedzictwa kulturowego w regionie. Wycinanki stanowiły i do dziś stanowią element dekoracyjny wnętrz domów. Dawniej naklejano je bezpośrednio na bieloną ścianę lub arkusz papieru. Obecnie najczęściej umieszcza się je w ramach. Pojawiają się również w formie papierowych firanek w kuchennych oknach Do najpopularniejszych motywów należą; wycinanki figuralne – koguty, ptaszki, pawie, koniki i jeźdźcy na koniach; drzewka i zielka; leluje, gwiazdy i kółka oraz nieco rzadziej tworzona ze względu na stopień skomplikowania wycinanka typu „las”.
• Zwyczaj krzyżoków w Borkach Małych. Polega on na budowie bramy wielkanocnej z kilku tysięcy skorup jaj przez cały okres Wielkiego Postu, wieszaniu jej w centrum wsi w Wielką Sobotę w nocy, a także pieszym obchodzeniu pól przed wschodem słońca w Niedzielę Wielkanocną przez dwunastu kawalerów. Zwyczaj jest kultywowany wyłącznie w sołectwie Borki Małe w gminie Olesno w województwie opolskim. Dokładna data wprowadzenia go w życie nie jest dokładnie znana. Najstarsi mieszkańcy twierdzą, że tradycja ta sięga co najmniej przełomu XIX i XX wieku.
Fot. Marcin Huć