Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około 8200 woluminów), które tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny. W tym miejscu chcemy Państwu prezentować najciekawsze i najcenniejsze kolekcje, które biblioteka posiada w swych zbiorach. Zapraszamy również do odwiedzenia Biblioteki NIKIDW Oddział w Puławach, gdzie czytelnicy mają możliwość bezpośrednio zapoznać się z wybranymi tytułami.

Wisława Szymborska powiedziała kiedyś, że „czytanie to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła”. To prawda. Książki to przede wszystkim źródło rozrywki, ale również sposób na poszerzenie swojej wiedzy, poznanie świata, budowanie wrażliwości i empatii. Największymi skarbnicami książek są biblioteki, które tak dobrze funkcjonują dzięki pracy bibliotekarzy. 8 maja odchodzimy Dzień Bibliotekarza i Bibliotek.

***
Zdzisław Dębicki
„Książka i człowiek”
Warszawa, 1916

 

„Historia książki jest długa. Od pierwszych nakłuć na liściach i korze drzewnej, od pierwszych nacięć na kości i zadrapań na muszlach, od meksykańskich suplów na sznurach różnobarwnych, poprzez asyryjsko – babilońskie cegiełki z pismem klinowem, zwoje papirusów egipskich, grecko-rzymskie libri elephantini, tabliczki woskowane i pergaminy, ciągnie się przez wieki starożytne i przez całe średniowiecze z cudem jego naiwnie iluminowanych rękopisów klasztornych aż do wiekopomnego wynalazku Guttenberga” – tak o dziejach książki w wielkim skrócie pisał Zdzisław Dębicki.

 

 

Książki od wieków odgrywały bardzo ważną rolę w życiu człowieka. Twórczyni polskiej pedagogiki społecznej Helena Radlińska uważała, że: „Dzięki książkom rozszerzamy zasięg swej wiedzy o świecie, potrzebnej dla zrozumienia zjawisk, które zachodzą wokoło nas. Poznając obce doświadczenia uprzytomniamy sobie własne potrzeby, dostrzegamy zaniedbanie i niespożytkowane możliwości działań”. Książka nie tylko rozwija intelekt, lecz również wpływa na emocje czytelnika, jego uczucia, ukazuje stosunek ludzi do siebie. Powinna być zatem podstawowym narzędziem służącym pracy zawodowej, poznawaniu świata i kultury.

 

W Bibliotece Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi znajduje się bogaty księgozbiór tzw. „książek o książce”. Jedną z nich jest dzieło Zdzisława Dębickiego „Książka i człowiek” z 1916 roku. Tłem historycznym jej powstania był okres po I wojnie światowej, kiedy to następowała odbudowa życia księgarsko-wydawniczego, a książka mająca w swej treści i formie tak bogatą tradycję, z powrotem zaczynała odzyskiwać swą wysoką godność.

 

 

W sposób niezwykle zajmujący autor opowiada o dziejach książki, która niosła ludzkości prawdę i piękno i stała się nieodłączną towarzyszką człowieka. Pisze o rozkwicie i upadku sztuki drukarskiej, wypartej przez przemysł drukarski, produkujący masami towar książkowy dla żądnej sensacji publiczności. – „Dziś w dziedzinie dawnej książki dobrej i pięknej — panoszy się wszechwładnie książka licha, szkodliwa w treści, nieestetyczna, szablonowa w formie: książka dla nikogo„.

Pewną refleksję powinny wzbudzić nawoływania autora do odrodzenia sztuki drukarskiej, która podupadła, wzorując się przeważnie na taniej, jaskrawo reklamowanej, książce niemieckiej. Powołując się na Anglię czy Francję Zdzisław Dębicki marzy o powstaniu książki polskiej – mającej wyraźny, odrębny i indywidualny zarówno w treści, jak i szacie zewnętrznej oryginalny styl.

 

 

Rozdział „Tajemnica Bibliotek” Zdzisław Dębicki rozpoczyna się od zdania: „Książka ma swoją świątynię, ma swoje państwo […] któremu na imię Biblioteka, czyli zbiornicę ksiąg najszacowniejszych„. Przeprowadzając nas przez kolejne rozdziały o urządzaniu Bibliotek Domowych, o Umiejętności Czytania, o Wrogach i Przyjaciołach książki, osobne miejsce poświęca literaturze dla dzieci i młodzieży pochodzącej z tzw. „biblioteki rodzinnej”. W dalszej kolejności mówi o „Oprawie Książki”. Co ciekawe w swojej publikacji formułuje pewne żądania, dotyczące dobrych przekładów arcydzieł literatury obcej, podjęcia wydawnictwa Biblioteki poetów polskich, utworzenia w Warszawie wielkiej Biblioteki publicznej, monumentalnej świątyni ducha — na wzór Ossolineum lub Książnicy Jagiellońskiej. Całość kończy rozdziałem „Książka a życie” rozpatrującym stosunek książki do życia. Doniosła rola książki dobrej i pięknej polega na budzeniu w człowieku sił twórczych, ukazywaniu sfer idealnych, nawiązywaniu do przeszłości, dźwiganiu kultury, popularyzacji wiedzy.

Dzieło Zdzisława Dębickiego „Książka i człowiek” została wydana w Warszawie nakładem drukarni Gebethnera i Wolffa w 1916 roku i liczy 119 stron.
.
Książka i Człowiek – Człowiek i Książka to dwa nierozerwalne byty, które odrębnie nie istnieją.

Zapraszamy do katalogu Biblioteki NIKIDW po tradycyjne papierowe książki: http://gamma.cbr.edu.pl/F?func=file&file_name=find-b
oraz do Rolniczej Biblioteki Cyfrowej po książki w formie elektronicznej:
http://mars.cbr.edu.pl:8080/dlibra

Oprac. Bogusław Wiśniewski
Red. Joanna Radziewicz
Fot. polona.pl – domena publiczna