15 sierpnia – jeden dzień, dwa święta!
Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny jest najstarszym świętem Maryjnym. Obchodzone najpierw wśród pierwszych chrześcijan, rozszerzyło się na cały Kościół. W VIII w. Obchodzono je wszędzie w chrześcijańskim świecie bardzo uroczyście, z wigilią i oktawą. Tak jest do dzisiaj!
Jan Lechoń w Rymach częstochowskich myślał z nostalgią o tym dniu:
Wszystko mi się dziś wydało jak z dziecinnej bajki
Niebo modre jak uszyte w niezapominajki
[…] O Wy, kwiaty mej młodości, prosto z łąki zioła,
Co na Matkę Boską Zielną znoszą do kościoła
[…] Na rochodnik i lawendę, nad rutę i miętę
Bo to wszystko przecież Boże bo to wszystko święte…
W Polsce i w innych krajach europejskich czci się Matkę Boską Wniebowziętą jako patronkę ziemi i jej bujnej roślinności, stąd w polskiej tradycji ludowej święto znane jest pod nazwą Matki Boskiej Zielnej, które przypadało na koniec żniw. Mówiono wówczas: Na Wniebowzięcie pokończone żęcie. Gospodarze w podziękowaniu za opiekę przynosili w darze Maryi płody ziemi oraz ogromne, misternie uwite wieńce dożynkowe i składali je u stóp ołtarza. Miały one kształt korony, splecione ze świeżych zbóż i kwiatów.
Do kościoła przynoszono także bukiety lub wianki z ziół. Niektórzy starali się, by roślin w takiej kompozycji było sto, bo w tym dniu: Każdy kwiatek woła: weź mnie do kościoła. Wiązanka powinna być pokaźnych wymiarów, ponieważ poświęconych ziół musiało wystarczyć na rok. Używano ich po listku, bowiem miały wielką moc.
Poświęcone wianki wieszano przy świętych obrazach w izbie, aby przez cały rok chroniły gospodarstwo przed piorunami, ogniem i złem.
W 1992 roku święto Matki Boskiej Zielnej stało się również świętem Wojska Polskiego, na pamiątkę zwycięskiej bitwy z 15 sierpnia 1920 r. – nazywanej „Cudem nad Wisłą”, która zapobiegła rozprzestrzenieniu się rewolucji bolszewickiej na Polskę i Europę.
Corocznie tego dnia odbywają się we wszystkich kościołach polowych w Polsce uroczyste Msze Święte w intencji poległych na polu chwały. Na cmentarzach pamięć żołnierzy czci Apel Poległych, natomiast przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odprawiana jest z udziałem najwyższych władz państwowych honorowa zmiana warty.
Warto dodać, że od czasu uzyskania niepodległości w 1918 r. Wojsko Polskie podkreślało swój historyczny rodowód i swą tradycję, rozumianą jako trwania państwa i ciągłość istnienia jego zbrojnego ramienia. Zarówno rodowód, jak i tradycja przejawiła się w ceremoniale, nazwach, znakach, jak i wewnętrznej strukturze. Właśnie to kultywowanie tradycji oręża polskiego było jednym z elementów jednoczących armię oraz umacniało jej więzi ze społeczeństwem. Dobrym tego przykładem były uroczyście obchodzone przez armię II Rzeczypospolitej święta wojskowe, m.in. Święto żołnierza ustanowione 4 sierpnia 1923r.
Zatem świętujmy!
Tekst: Aleksandra Szymańska
Źródła:
-Ferenc E., Polskie tradycje świąteczne, Poznań 2010
-Ogrodowska B., Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, Warszawa 2009
Fot. wyróżniająca – domena publiczna – https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Antoni_Gramatyka_-_W_uroczysto%C5%9B%C4%87_Matki_Boskiej_Zielnej_1901.jpg
Fot. 1 domena publiczna – https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Assumption_of_Mary#/media/File:Piotr_Stachiewicz_-_Wicie_wiank%C3%B3w_(Matka_Boska_Zielna).jpg
Fot. 2 domena publiczna – https://polona.pl/item/uroczystosc-przekazania-polskiemu-wojsku-trzynastu-samochodow-sanitarnych-przez-spolem,MTE5NDIwMzIz/0/#info:metadata