Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi z okazji jubileuszu 40. Dożynek Jasnogórskich oraz 40. Duszpasterstwa Rolników wydał gazetę okolicznościową pt. „Gościniec Dożynkowy”. Projekt finansowany jest ze środków Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W „Gościńcu” można poznać niezwykłe historie, ma pomóc w zrozumieniu rolniczego świata, jego kultury i dziedzictwa. Taką możliwość mieli pielgrzymi biorący udział w Dożynkach Jasnogórskich oraz uczestnicy Krajowej Wystawy Rolniczej w Częstochowie, którym został przekazany w wersji tradycyjnej.

W „Gościńcu” skoncentrowaliśmy się na latach 1982-1989. Wspominamy ważne wydarzenia, ludzi, w tym m.in. homilię z 1982 roku, osobę księdza Ignacego Tokarczuka oraz wystąpienie przedstawiciela rolników Leszka Mirkowicza z 1982 r.

 

W przygotowanie „Gościńca Dożynkowego” zaangażowało się siedemnastu autorów, w tym red. Andrzej W. Kaczorowski, znawca niezależnego ruchu chłopskiego w PRL, cytowana wcześniej dr Barbara Fedyszak-Radziejowska oraz pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej: dr Mateusz Szpytma, dr hab. Rafał Reczek, dr hab. Mariusz Krzysztofiński i dr Bogusław Wójcik. Swoimi wspomnieniami podzielili się Józef Broniszewski, Gabriel Janowski, Sławomir Siwek, Michał Grabianka i prof. Jan Żaryn. Wspominamy, między innymi, pierwszych duszpasterzy rolników, abpa Ignacego Tokarczuka, ks. prał. Bogusława Bijaka oraz życie i twórczość Wandy Pomianowskiej.

Fragment

Czterdzieści lat temu, w 1982 roku, w stanie wojennym, około 300 tysięcy rolników wzięło udział w pierwszych powojennych, chrześcijańskich, ale prawdziwych dożynkach.

Na początku lat 80. XX wieku mamy do czynienia z walką o przywrócenie pełni praw politycznych i obywatelskich mieszkańcom polskiej wsi – pisze dr Barbara Fedyszak-Radziejowska. Odpowiedzią władz PRL, na działalność „Solidarności” pracowniczej i rolniczej, jest 13 grudnia 1981 roku. Wprowadzenie stan wojennego nie oznacza jednak poddania się.

„Święto Dziękczynienia za Plon staje się manifestacją religijną NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, organizacji chłopskiej pozbawionej przez władze PRL możliwości działania. To forma protestu przeciwko ówczesnej rzeczywistości. Przy pomocy Pana Boga i Kościoła tworzone jest Duszpasterstwo Rolników, aby iść dalej, aby angażować ludzi.” – wspomina Michał Grabianka.

„Jako środowisko prowadziliśmy dialog z Kościołem. Poczynając od Ojca Świętego, poprzez biskupów, po kapłanów w naszych wiejskich parafiach. W trudnym czasie lat 80. XX wieku było to swoistym fenomenem. Doświadczeniem, z którego powinniśmy czerpać i dziś.” – pisze Gabriel Janowski.

Serdecznie dziękujemy wszystkim zaangażowanym w realizację projektu.

Opr. Sebastian Sahajdak
Red. A.S.
Fot. Sebastian Sahajdak, Rafał Karpiński