Program Stypendialny „Mistrz – Uczeń” to inicjatywa Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, której celem jest ratowanie lokalnego dziedzictwa i tradycji oraz zapewnienie ciągłości autentycznej twórczości i rzemiosła ludowego. Jego adresatami są zarówno mistrzowie z wyróżniającym się dorobkiem, jak i adepci chcący doskonalić swoje umiejętności lub dopiero je posiąść. W minionym roku odbyła się 2. edycja tej inicjatywy. Niniejsza seria filmów przedstawia stypendystów naszego programu oraz ich nierzadko unikatową twórczość.

Prezentujemy kolejny odcinek z serii filmów dokumentujących drugą edycję programu stypendialnego NIKiDW „Mistrz-Uczeń”. Tym razem przedstawiamy Mistrza Tadeusza Makowskiego i jego ucznia Dominika Konkela – twórcy tradycyjnych instrumentów kaszubskich.

Tadeusz Makowski z Chmielna od pięćdziesięciu pięciu lat jest działaczem ludowym, animatorem, tworzy i reperuje tradycyjne instrumenty kaszubskie. Pierwszym wykonanym przez niego instrumentem były diabelskie skrzypce, które obecnie są wyeksponowane w Muzeum Zachodniokaszubskim na Zamku w Bytowie. Tworzył instrumenty ludowe dla zespołów folklorystycznych, w tym dla Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Reaktywował tradycję gry na bazunach, co roku organizując w Chmielnie plenerowy koncert noworoczny bazunistów. Zorganizował wiele autorskich wystaw, między innymi w Domu Kultury w Chmielnie, Przodkowie, Wejherowie czy w Bytowie. W ramach prowadzonych przez siebie warsztatów wyszkolił dziesiątki osób w budowaniu diabelskich skrzypiec, burczybasów, bazun i rończyków. Zajęcia edukacyjne prowadzi też w szkołach i przedszkolach, zaznajamiając najmłodszych z kaszubską kulturą. Jest członkiem kapeli Kaszubskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Chmielanie”, w której gra na diabelskich skrzypcach. Od trzech dekad bierze też udział w Ogólnopolskim Konkursie Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego w Ciechanowcu. W 2021 roku został uhonorowany tytułem „Zasłużony dla Gminy Chmielno” za nieoceniony wkład w rozwój kultury i tradycji kaszubskiej, w tym między innymi jako współautor Mistrzostw Polski w Zażywaniu Tabaki. Rok później otrzymał wyróżnienie w Ogólnopolskim Festiwalu Kultury Ludowej „Jawor u źródeł kultury”.

Dominik Konkel, uczeń Tadeusza Makowskiego w Programie Stypendialnym „Mistrz – uczeń” Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, tradycją ludową interesuje się od dziecka. Już w szkole podstawowej uczęszczał na zajęcia z języka kaszubskiego. Rodzime tradycje zgłębia również poprzez budowę ludowych instrumentów pod okiem swojego mistrza. Dzięki stypendium Dominik Konkel miał okazję zgłębić tajniki konstrukcji i konserwacji diabelskich skrzypiec, burczybasu, bazuny czy klekotki. Przy okazji nauki rzemiosła z przyjemnością przysłuchuje się opowieściom pana Tadeusza o wyjątkowej i bogatej kulturze Kaszub

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia filmu!

Fot. Marta Ankiersztejn