1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Jest to bardzo ważne święto upamiętniające żołnierzy tak zwanej „drugiej konspiracji” przez lata opluwanych przez oficjalną propagandę PRL, jako „bandytów” i „faszystów”. Skąd wzięła się koncepcja tego święta państwowego? Jakie wydarzenia upamiętniamy?

Żołnierze Wyklęci

Żołnierzami Wyklętymi nazywamy członków podziemia niepodległościowego, którzy po II Wojnie Światowej zbrojnie walczyli z Sowietami i władzami komunistycznymi narzuconymi w Polsce przez Moskwę. Czasem szacuje się, że do różnych organizacji niepodległościowych należało od stu dwudziestu do stu osiemdziesięciu tysięcy ludzi. Były to osoby zdecydowane na walkę z Sowietami i ich poplecznikami w kraju. Gdy w 1947 roku ogłoszono amnestię skorzystało z niej ponad siedemdziesiąt tysięcy ludzi. Po tym roku na kontynuację walki zbrojnej zdecydowało się już tylko około dwóch tysięcy partyzantów. Wśród organizacji walczących z komunistami możemy wymienić: Armię Krajową do jej rozwiązania 19 stycznia 1945, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN) do 1952 roku, Delegaturę Sił Zbrojnych na Kraj, Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, Narodowe Siły Zbrojne, Konspiracyjne Wojsko Polskie, Armię Krajową Obywatelską, Ruch Oporu Armii Krajowej Polski Związek Powstańczy i inne o lokalnym zasięgu.

Działalność

Żołnierze polskiego antykomunistycznego podziemia walczyli w ponad tysiącu różnych starć z wrogiem. Dokonano ponad tysiąc ataków na posterunki MO i UBP próbując uwolnić przetrzymywanych w nich więźniów i zniszczyć ekspozytury znienawidzonej władzy. Zaatakowano trzydzieści osiem więzień i aresztów. Ponadto zaatakowano pięć obozów, w których przetrzymywano więźniów politycznych. Ponieważ „utrwalanie” władzy ludowej było prowadzone w sposób niezwykle brutalny i pełen pogardy wobec polskiej tradycji i dotychczasowych starań o odzyskanie niepodległości. NKWD, Armia Czerwona i polskie służby mordowały organizatorów ruchu oporu, wielu z nich zakopywano w bezimiennych mogiłach by ciała nie zostały odnalezione przez rodziny i by nie stały się centrami kultu „nowych męczenników”. Tysiące działaczy niepodległościowych wywieziono na Syberię. Partyzantów przetrzymywano w więzieniach często razem z Niemcami, nierzadko przestępcami odpowiedzialnymi za zbrodnie przeciwko ludzkości. Przesłuchiwanych partyzantów w wymyślny sposób bito próbując wymusić na nich zeznania pozwalające zdemaskować innych działaczy, lub przypisać przesłuchiwanym fikcyjne przestępstwa. Pojedyncze przypadki niesubordynacji lub działań wskazujących na wysokie zdemoralizowanie wojną polskich działaczy niepodległościowych peerelowska propaganda wyolbrzymiała do niezwykłych rozmiarów próbując imputować wszystkim działaczom podziemia poglądy ksenofobiczne i antysemickie.

Ustanowienie święta

Inicjatywę ustawodawczą w kwestii ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jako święta państwowego podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Po jego śmierci inicjatywę podtrzymał prezydent Bronisław Komorowski, który podpisał ustawę 9 lutego 2011 roku. 1 marca w rocznicę zamordowania kierownictwa WiN oddajemy hołd wszystkim tym, którzy walczyli z sowieckim okupantem i zainstalowanym przez niego w Polsce reżimem, ale także ofiarom licznych przestępstw sądowych tak zwanego Wymiaru Sprawiedliwości PRL.

dr Tomasz Sińczak
Red. A.S.
Fot. https://ipn.gov.pl/ – domena publiczna