Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około 8200 woluminów), które tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny. W tym miejscu chcemy Państwu prezentować najciekawsze i najcenniejsze kolekcje, które biblioteka posiada w swych zbiorach. Zapraszamy również do odwiedzenia Biblioteki NIKIDW Oddział w Puławach, gdzie czytelnicy mają możliwość bezpośrednio zapoznać się z wybranymi tytułami.

***
„Zatrudnienia rolnicze podczas wiosny”
Jan Romuald Wiland
Warszawa, 1874

 

Nadejście wiosny to czas rozpoczęcia prac polowych. Jeszcze do niedawna od ich rezultatu zależało życie całej rodziny, czy jej członkowie będą głodować, czy może żyć w dostatku. Gospodarze dokładali więc wszelkich starań, aby ich plony były obfite. Istniało wiele zwyczajów i obrzędów, które miały zapewnić boską przychylność, a więc pomyślność i dobrobyt. Na przykład, kiedy gospodarz wyjeżdżał do pierwszej orki gospodyni kropiła wodą święconą konie i pług. Istniało też przekonanie, że w czasie siewu nie należy nic mówić.

W Bibliotece Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi można znaleźć wiele książek dotyczących obrzędów, tradycji i zwyczajów wiosnennych na wsi. Na szczególną uwagę zasługuje jednak publikacja Jana Romualda Wilanda pt.: „Zatrudnienia rolnicze podczas wiosny” z 1874 roku.

 

 

Autor skupia się w niej przede wszystkim na praktycznych aspektach związanych z pojawieniem się wiosny, czyli na pracach w gospodarstwie takich jak: orka, bronowanie i kultywatorowanie oraz wałowanie gleby, siew i sadzenie.

We wstępie Jan Romuald Wiland pisze, że rolnik po zimowym odpoczynku i nabraniu siły czeka z utęsknieniem na wiosnę, a pierwsze promienie słońca działają na niego jak „iskra elektryczna pobudzając go do nowej pracy, którą prawie każdy chętnie podejmie, czyniąc sobie nadzieję, że będzie ona nagrodzona„.

Dalej jednak kwestionuje fakt, że to nie wszyscy rolnicy czują na wiosnę jednakową chęć do pracy i „że też nie wszyscy do tego zawodu odpowiednio mają siły naukowe i praktyczne, tudzież pomoce jak kapitał gotowy lub kredyt przystępny„. Oni zatem muszą podjąć „większą i umiejętniejszą pracę około roli, łąk i swego gospodarstwa…by praca przyniosła im zyski”. Między innymi do tego ma posłużyć lektura jego książki pt.: „Zatrudnienia rolnicze podczas wiosny”.

 

 

Na kolejnych kartach dzieła autor pisze o wykorzystaniu w pracach polowych zadbanych i odpowiednio odżywionych zwierząt roboczych – wołów czy koni. W rozdziale o „Narzędziach i mechanicznej uprawie roli” czytamy, że „dobra uprawa roli jest bezwarunkowo zawisłą od dobrych narzędzi i wspomnianych wyżej zwierząt pociągowych„.

Siew, sadzenie i nawożenie gleby to kolejne kwestie ujęte w książce. Tylko dobra jakość ziarna, sadzeniaków i późniejsze nawożenie czy rodzaj obornika są gwarancją dużych plonów. Autor zwraca również dużą uwagę na przygotowanie gleby pod uprawy poświęcając temu zagadnieniu rozdziały o „Zbieraniu kamieni i karczowaniu gruntów”, „Osuszaniu gruntów ornych” czy też „Uprawie roli pod oziminy”.

Na koniec zaś dowiadujemy się, że „od dobrego sprzętu traw na siano, zawisłem jest dobre wyżywienie licznego nieraz dobytku, który jest niewątpliwie bogactwem gospodarstwa„. Umiejętne zaś sprzątanie z pola traw, koniczyny, wyki, łubinu i innych roślin oraz właściwe ich suszenie jest istotą w przetrwaniu i utrzymaniu inwentarza gospodarskiego.

 

 

Napisania w formie poradnika książka Jana Romualda Wilanda pt.: „Zatrudnienia rolnicze podczas wiosny” z 1874 roku jest cennym źródłem informacji dla gospodarzy przygotowujących się do wiosennych prac na roli.

Pozycja dostępna w Bibliotece Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi liczy sobie 50 stron i wydana została w Warszawie nakładem Drukarni J. Sikorskiego.

Zapraszając do lektury dzieła Jana Wilanda mamy nadzieję, że może współcześni rolnicy znajdą w niej jakieś cenne, nieodkryte wskazówki do wykorzystania we własnych gospodarstwach przy rozpoczynających się właśnie intensywnych pracach wiosennych.

Zapraszamy do naszego Katalogu: http://gamma.cbr.edu.pl/F/?local_base=CAL0
oraz na stronę Rolniczej Biblioteki Cyfrowej: http://mars.cbr.edu.pl:8080/dlibra
na której znajdą Państwo inne ciekawe wydawnictwa.

Oprac. Bogusław Wiśniewski
Red. Joanna Radziewicz
Fot. polona.pl – domena publiczna