Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około 8200 woluminów), które tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny. W tym miejscu chcemy Państwu prezentować najciekawsze i najcenniejsze kolekcje, które biblioteka posiada w swych zbiorach. Zapraszamy również do odwiedzenia Biblioteki NIKIDW Oddział w Puławach, gdzie czytelnicy mają możliwość bezpośrednio zapoznać się z wybranymi tytułami.

***
Napoleon Orda
„Album widoków historycznych poświęcony rodakom”
Warszawa, 1873-1883

 

 

Napoleon Orda należy do grona najciekawszych indywidualności polskiej sztuki XIX wieku. Artysta pozostawił ogromny dorobek – ponad 1000 rysunków i akwarel ukazujących widoki miejsc, które odwiedził podczas swoich artystycznych podróży. Zwiedził Wołyń, Podole, Ukrainę, Litwę, Żmudź, Inflanty i Ruś Białą. Rysował też zabytki Galicji, Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Prus Królewskich oraz tereny Królestwa Polskiego. 260 prac ukazało się w Albumie widoków historycznych Polski wydanym w ośmiu seriach w latach 1873–1883.

 

Twórca ogarnięty pasją stworzenia wizualnej dokumentacji polskich zabytków architektonicznych, przemierzał kraj rzemiennym dyszlem, bryczką, wozem, a często na własnych nogach, aby uchronić dla potomnych ważną część dziedzictwa kulturowego Polaków. Jak sam pisał: „dzieło które mi dziesięć lat zajęło trudnej i mozolnej pracy. […] Bóg mi pobłogosławił bo dał mi zdrowie i wytrwałości pomimo moich 75 lat”. W swojej korespondencji z czasu wydania Albumu, autor tak charakteryzuje cel projektu: „robiąc podróż z ołówkiem w ręku zrysowałem szczątki naszej przeszłej sławy i cywilizacji” i „Nie szukałem zysków, tylko chciałem zostawić pamiątkę krajowi dla którego całe życie poświeciłem”.

 

 

Napoleon Orda zwracał uwagę nie tylko na malowniczość portretowanych miejsc, ale przede wszystkim na znaczenie malowanych motywów, stąd w jego dorobku jest wiele widoków miejsc ważnych ze względów historycznych lub patriotycznych. Jego twórczość nie jest pozbawiona pewnych niedostatków warsztatowych. Wykształcił jednak swój rozpoznawalny styl, oddający charakter polskich krajobrazów. Autor koncentrował się na malarskiej prawdzie i nie pomijał żadnych szpecących architekturę detali. Wiele jego rysunków zawiera osobiste uwagi, związane z historią narodową lub z dziejami rodów szlacheckich, co czyni je swego rodzaju „rysowaną historią naszego kraju”.

 

Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w wersji oryginalnej z 1875 roku następujące tomy dzieła Napoleona Ordy: „Album widoków gubernij Grodzieńskiej, Wileńskiej, Mińskiej, Kowieńskiej, Wołyńskiej, Podolskiej i Kijowskiej”, „Album widoków historycznych Polski poświęcony rodakom: przedstawiający miejsca historyczne od początku chrześcijaństwa w Polsce”, „Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich” oraz „Album widoków Polski: przedstawiających miejsca historyczne od początku Chrześcijaństwa w tym kraju oraz stare ruiny zamków obronnych w guberniach Warszawskiej, Kaliskiej, Piotrkowskiej i Kieleckiej”. W naszych zbiorach znajduje się również komplet reprintów tej znakomitej publikacji.

Wszystkich zainteresowanych historią architektury naszego kraju zapraszamy do Katalogu Biblioteki Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.
http://gamma.cbr.edu.pl/F/?local_base=CAL01
oraz do Rolniczej Biblioteki Cyfrowej, http://mars.cbr.edu.pl:8080/dlibra, gdzie znajdą Państwo książki z tej dziedziny w formie elektronicznej

Oprac. Joanna Radziewicz
Fot. polona.pl – domena publiczna