Program Stypendialny „Mistrz – Uczeń” to inicjatywa Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, której celem jest ratowanie lokalnego dziedzictwa i tradycji oraz zapewnienie ciągłości autentycznej twórczości i rzemiosła ludowego. Jego adresatami są zarówno mistrzowie z wyróżniającym się dorobkiem, jak i adepci chcący doskonalić swoje umiejętności lub dopiero je posiąść. W minionym roku odbyła się 2. edycja tej inicjatywy. Niniejsza seria filmów przedstawia stypendystów naszego programu oraz ich nierzadko unikatową twórczość.

Prezentujemy kolejny odcinek z serii filmów dokumentujących drugą edycję programu stypendialnego NIKiDW „Mistrz-Uczeń”. Tym razem przedstawiamy Mistrza Janusza Drapałę i jego ucznia Wojciecha Makowskiego, którzy są wielkimi pasjonatami rzeźbienia w drewnie oraz popularyzatorami tej sztuki.

Janusz Drapała mieszka w Lubiczu leżącym na pograniczu Kujaw i ziemi chełmińskiej. Swoją pierwszą figurkę świątka wykonał w 1976 roku inspirując się rzeźbami podziwianymi na wielobarwnych kramach prezentowanych podczas odpustów. Do rzeźbiarstwa na poważnie powrócił po studiach i to wtedy stworzył swoją pierwszą dojrzałą, nawiązującą do klasycznej formy ludowej, pracę – Madonnę Skępską. Z czasem, z rzeźbiarza amatora stał się szanowanym twórcą ludowym, działającym pod patronatem Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Pan Janusz tworzy w drewnie lipowym. Wykonuje polichromowane rzeźby o tematyce sakralnej oraz scenki rodzajowe. Wśród jego prac są kapliczki z Chrystusem Frasobliwym, postaci Chrystusa Ukrzyżowanego, Świętego Franciszka, anioły, szopki, postacie świeckie – rybacy czy grzybiarze, a także wielobarwne ptaki, które świetnie oddają ducha jego twórczości. Dzięki przyglądaniu się pracy i osobistym kontaktom z uznanymi rzeźbiarzami wypracował swój własny i rozpoznawalny styl. Jest regularnym uczestnikiem i laureatem konkursów sztuki ludowej, a jego prace wielokrotnie goszczą na wystawach pokonkursowych. Janusz Drapała na co dzień jest nauczycielem historii. Za pracę z młodzieżą został wyróżniony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a od samych wychowanków dyplomem uznania za to, że „historii naucza tak wspaniale, jak rzeźbi”.

Uczeń pana Janusza w programie stypendialnym „Mistrz – uczeń” Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi – Wojciech Makowski – jest adeptem twórczości ludowej. Biorąc udział w programie chciał udoskonalić już posiadane i zdobyć nowe umiejętności, aby uzyskać status twórcy ludowego w dziedzinie rzeźby w drewnie. Kiedy miał szesnaście lat, jego wyobraźnia, pracowitość i zaangażowanie natchnęły go do wyrzeźbienia pierwszych figurek. Były to postacie starotestamentowe, aniołki, rybki i liski, którymi obdarowywał najbliższych. Rzeźbienie traktował jako sposób na spędzanie wolnego czasu, jednak drzemiąca w nim potrzeba tworzenia i przyjemność, którą z niego czerpie, sprawiły, że obecnie postrzega rzeźbiarstwo jako jedną ze ścieżek swojego rozwoju w przyszłości.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia filmu!

Fot. Marta Ankiersztejn