Pito je na postrzyżynach Siemowita, syna Piasta, a jego wielkim fanem był król Bolesław Chrobry. Piwo – bo o nim mowa był najpopularniejszym napojem alkoholowym u plemion słowiańskich, a tradycje piwowarskie na ziemiach polskich sięgają prapoczątków polskiej państwowości. Obecnie przeżywa swój renesans – Polacy coraz częściej skłaniają się ku piwom polskim, rzemieślniczym. Dziś, z okazji obchodzonego właśnie dnia piwowara przedstawiamy krótką historię tego trunku.

Piwo na naszych ziemiach pito od zawsze. Wspominali o nim często kronikarze rodzimi i obcy. Pisali o nim Wincenty Kadłubek, Mikołaj Rej czy Jan Kochanowski. Gall Anonim twierdził, że piwem częstowano już u legendarnego Piasta i choć była go tylko beczułka, nie ubywało go podczas nalewania i wystarczyło dla wszystkich gości. Króla Bolesława Chrobrego, kronikarz Thietmar nazwał Tragbier czyli piwosz. Zamiłowanie władcy do tego trunku było ponoć tak wielkie, że na Zjeździe Gnieźnieńskim pił z cesarzem Ottonem III właśnie polskie piwo. Książę Leszek Biały podobno poprosił papieża o pozwolenie na nieuczestniczenie w wyprawie krzyżowej argumentując prośbę brakiem piwa w Ziemi Świętej. Natomiast według Jana Długosza, książę poznański Przemysław podczas postów pijał tylko piwo.

W średniowieczu piwo stanowiło jedną z podstawowych gałęzi przemysłu. Rozwój tej dziedziny i udoskonalanie receptur zawdzięczamy mnichom. To w klasztorach warzono najwięcej piwa i to mnisi właśnie zaczęli dodawać do niego chmielu na szeroką skale. Poza klasztorami funkcjonowało wiele karczm, a prawo do warzenia piwa nadawano wciąż nowym miastom. Bardzo szybko rozwijały się i rosły w siłę cechy piwowarskie i słodownicze. O tym jak ważny był ten napój świadczyć może fakt, że do dziś w historycznych centrach większości miast polskich można znaleźć ulice Chmielne, czy o innych nazwach nawiązujących do piwa. W praktycznie każdym mieście w ówczesnym czasie działał przynajmniej jeden browar, a często było ich znacznie więcej.

W Rzeczpospolitej szlacheckiej pijano kilkaset litrów piwa rocznie. Praktycznie każdy posiłek popijany był właśnie tym napojem. Warto tu wspomnieć, że piwo w tamtych czasach nie miało dużej ilości alkoholu, a ze względu na problemy z higieną i licznymi epidemiami, picie alkoholu było zdrowsze i bezpieczniejsze niż picie – jak dziś – wody. Napój ten był używany nie tylko do picia ale wykorzystywano go do gotowania wielu potraw np. piwnej polewki. Do dziś popularna jest także kiełbasa duszona w piwie.

Piwo produkowano głównie z pszenicy i jęczmienia, pojawiały się również piwa orkiszowe. Stopniowo browary zaczynały konkurować ze sobą i wprowadzano kary za złą jakość wyrabianego trunku.

W XVII wieku rynek piwa nieco się załamał. Liczne wojny, problem ze sprzedażą zboża i jego nadmiar w magazynach spowodował wyrabianie takiej wódki zbożowej, która wypierała piwa. Podczas rozbiorów jakość polskiego piwa pogorszyła się drastycznie, poza tym ziemie polskie zaczęły być zalewane towarami z eksportu. Sytuacja odrobinę się poprawiła w XIX wieku dzięki rozwojowi technologii. Znów zaczynały powstawać nowe zakłady piwowarskie. To wtedy właśnie, znana wszystkim piwoszom Żywiecka Szkoła Piwowarska zapoczątkowała dzielenie się wiedzą z tego zakresu. Browary zaczęły kształcić uczniów, a piwowarzy byli coraz bardziej potrzebni i poszukiwani. Rozwój branży przerwała I wojna światowa.

Od końca XX wieku sytuacja piwa na rynku poprawia się coraz bardziej. Co ważne – tworzy się lub też odradza wiele małych browarów rzemieślniczych, produkujących swoje trunki dawnymi metodami, w sposób jak najzdrowszy i ekologiczny. Dzięki temu rośnie nie tylko spożycie piwa wśród Polaków ale również popularność polskich piw za granicą.

Piwo poza smakiem ma nam do zaoferowania także wartości odżywcze i zdrowotne. Szklanka piwa zawiera witaminę B, magnez, cynk a także potas, wapń i fosfor. Choćby z tego powodu warto wypić dziś mały kufelek za zdrowie wszystkich piwowarów.

Tekst: Magdalena Trzaska

Źródła:
www.birofilia.org
www.browary-polskie.pl
www.zywienie.abczdrowie.pl