Wczytywanie

Kategoria: Polskie tradycje i obrzędy

(163)

Mróz na Marcina, będzie tęga zima…

Dawniej dzień Świętego Marcina zwiastował zakończenie roku gospodarskiego oraz zamknięcie sezonu połowu dla rybaków. 11 listopada kończył się też termin wszelkich rozliczeń finansowych. Urządzano wówczas zabawy z tańcami i wróżbami, na których raczono się potrawami nawiązującymi do legendy o żywocie św. Marcina. Nieodłącznym atrybutem wieczorów marcińskich była pieczona gęś. W niektórych regionach, zwłaszcza w Wielkopolsce

„Święty Michał do beczki kapustę wpychał”

W tradycji chrześcijańskiej Michał to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów obdarzony przez Stwórcę szczególnym zaufaniem. Hebrajskie imię Mika’el znaczy „Któż jak Bóg”. Według tradycji, kiedy Lucyfer wystąpił przeciwko Bogu i namówił do buntu część aniołów, Michał z okrzykiem „Któż jak Bóg” wypowiedział wojnę szatanom. Postać św. Michała Archanioła pojawia się po raz pierwszy w Starym Testamencie,

Święci patroni w życiu mieszkańców wsi polskiej (obchody wrześniowe)

Postaci chrześcijańskich świętych odgrywały znaczącą rolę w życiu mieszkańców wsi polskiej. W dni, w których byli czczeni wyznaczały terminy rozpoczęcia lub zakończenia prac polowych i gospodarskich. Uważano ich za pośredników pomiędzy światem ludzkim a boskim w ważnych sprawach, jak obrona przed klęskami żywiołowymi i zarazami. Powierzano im również codzienne troski i zmartwienia. Byli stawiani za

Krótko o Dożynkach …

Zbliżają się dożynki – Święto ludowe, mające swój rodowód jeszcze w czasach średniowiecznych, jest podziękowaniem za tegoroczne zbiory i jednocześnie prośbą o pomyślność przyszłych. To niezwykle ważne wydarzenie wieńczące ogromny trud włożony przez rolników podczas ostatnich żniw, przypadające w okresie równonocy jesiennej – 23 września, o którym warto wspomnieć. Największe w roku święto rolników – DOŻYNKI - jest

Matki Boskiej Siewnej w kulturze ludowej

„Idzie Matka Boska Siewna po jesiennej roli, wsiewa ziarno w ziemię czarną w złotej aureoli…” – tak o święcie przypadającym na ósmy dzień września pisał Józef Skura. W kalendarzu świąt kościelnych jest to data Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Dzień ten ma także duże znaczenie w kalendarzu rolnika  - jest to moment kiedy kończył się jeden

Plon niesiemy plon…

Dożynki, największe święto gospodarskie rolników będące ukoronowaniem ich całorocznego trudu, obchodzono w Polsce prawdopodobnie już w XVI wieku lub na przełomie XVI i XVII wieku, gdy rozwinęła się gospodarka folwarczno-dworska. Urządzali je dla żniwiarzy właściciele majątków ziemskich. Była to zabawa przy muzyce i poczęstunku – nagroda za dobrze wykonaną pracę w polu i zebrane plony. Wieńce

„Na święty Roch w stodole groch”

16 sierpnia obchodzimy dzień Świętego Rocha – patrona stolarzy, wolarzy, aptekarzy, ogrodników, rolników, chorych. Uważany jest także za opiekuna zwierząt domowych. Święty Roch urodził się w XIV wieku w Montpellier we Francji. Jego rodzice mieli należeć do zamożniejszych w mieście. Przez długi czas nie mogli doczekać się potomstwa. Syna uprosili sobie modlitwą i jałmużnami. Po śmierci

Święto Matki Boskiej Zielnej – ważny dzień dla mieszkańców wsi

Najświętsza Maryja Panna była darzona wyjątkowym szacunkiem przez ludność wiejską. Kojarzono ją z rolnictwem i uprawą ziemi. Według legendy uratowała świat przed zagładą, kiedy Bóg chcąc ukarać ludzi za bezbożność nakazał zniszczyć zboże. Doceniano również jej łagodność, opiekuńczość i dobre serce. Dlatego też święto Matki Boskiej Zielnej uważano za jedno z najważniejszych wydarzeń w roku. Święto

Św. Wawrzyniec – ważna postać w kalendarzu rolnika

Obok św. Izydora - jest jednym z ważniejszych świętych dla rolników. Ze względu na datę śmierci  szczególnie patronuje żniwiarzom. Jest też uznawany za opiekuna ogniska domowego i świętego, który ma chronić wiernych od ognia i pożarów. 10 sierpnia obchodzimy rocznicę męczeńskiej śmierci św. Wawrzyńca. Wawrzyniec żył w III w. n.e. Pochodził z Hiszpanii. Był przyjacielem papieża

Święci patroni w życiu mieszkańców wsi polskiej (obchody lipcowe)

Postaci chrześcijańskich świętych odgrywały znaczącą rolę w życiu mieszkańców wsi polskiej. W dni, w których byli czczeni wyznaczały terminy rozpoczęcia lub zakończenia prac polowych i gospodarskich. Uważano ich za pośredników pomiędzy światem ludzkim a boskim w ważnych sprawach, jak obrona przed klęskami żywiołowymi i zarazami. Powierzano im również codzienne troski i zmartwienia. Byli stawiani za

Budowa domu rodzinnego – tradycje, rytuały, obrzędy

Architektura wsi jest wyrazem dziedzictwa narodowego. W dużej mierze rozwijała się niezależnie od architektonicznych mód panujących na obszarach miast. Zasadą budownictwa wiejskiego były użyteczność i praktyczność rozwiązań technicznych, wynikające z doświadczeń wielu pokoleń i miejscowej tradycji. 1 lipca obchodzony jest Światowy Dzień Architektury. Przy tej okazji przypominamy, jak ważnym wydarzeniem dla mieszkańców wsi była budowa

Siestrzan, wieszadło i święty kąt czyli architektura wnętrz na ludowo

Na wszystkich kanałach telewizyjnych programy o urządzaniu wnętrz są dziś jednymi z najchętniej oglądanych. Jest to tak fascynujące bo dziś, każdy dom czy mieszkanie wygląda inaczej, ma inny rozkład i jest urządzone w innym stylu. Tymczasem chodząc po skansenach i oglądając wnętrza starych chat, niektórzy odnoszą wrażenie, że większość z nich wygląda dosyć podobnie. Rzeczywiście

Kiedy święty Piotr grzeje, za wiosną jeszcze trzykroć kur zapieje

Święci Apostołowie Piotr i Paweł – patroni Poznania. Piotr patronuje blacharzom, kowalom, murarzom, sprzedawcom ryb; Paweł – marynarzom, powroźnikom, tkaczom. Kościół umieszcza w jednym dniu - 29 czerwca - uroczystości św. Pawła i św. Piotra, bowiem obaj Apostołowie byli współzałożycielami gminy chrześcijańskiej w Rzymie, obaj oddali tu życie i w tym mieście znajdują się ich

Gdy deszcz przed Janem, po żniwach rolnik panem

Dawniej bardzo ważną datą na wsi były okolice przesilenia wiosennego – kończono wiosenne świętowanie, zaczynano sianokosy i przygotowywano na najbardziej pracowity okres w roku czyli żniwa, kiedy to wszelkie huczne zabawy ustawały na rzecz ciężkich prac polowych. Święto narodzenia świętego Jana Chrzciciela (24 czerwca) Według Biblii, ojciec Jana Chrzciciela, Zachariasz, należał do klasy kapłańskiej, matką Jana

Dożynkowe, panieńskie, świętojańskie – o wiankach w tradycji ludowej

W czerwcowe dni i wieczory, gdy wszystko kwitnie, łatwo spotkać na łąkach małe dziewczynki, które zbierają kwiaty i plotą z nich wianki. Dziś ten pradawny zwyczaj jest właściwie jedynie czystą rozrywką. U naszych przodków wianek odgrywał znacznie ważniejszą rolę i był istotnym elementem w dawnych tradycjach i kulturze ludowej. Co ciekawe nie zawsze nosiły go

Święto letniego przesilenia

Obrzędy związane z przesileniem letnim są znane u wielu ludów na świecie. Spotyka się mnogość wspólnych elementów tej obrzędowości, a szczególnie palenie sobótkowych ognisk, które mają moc oczyszczania i odstraszania zła. Na okres ten przypada szczególna rola ludowej obrzędowości słowiańskiej, kiedy obchodzono główne święto naszych przodków, czyli Kupalnockę. Wiążące się z nim zwyczaje i obrzędy

Wiatr – siła demoniczna i niebiańska

W wielu kulturach wiatr był uważany za przejaw „kosmicznego życia”. Nazywano go również „oddechem Ziemi", a wszelkie związane z nim anomalie były traktowane jako zwiastuny chorób, klęsk i katastrof. Od niepamiętnych czasów wiatr był czczony jako bóstwo lub siła o boskim pochodzeniu. W starożytnym Egipcie wierzono w potęgę boga Szu, władcy czterech wiatrów, z czterech

Eliza z Kresów – pisarka wsi i polskiego ziemiaństwa

6 czerwca minęła 180 rocznica urodzin Elizy Orzeszkowej - wielkiej polskiej pisarki. I nie ma w tym stwierdzeniu ani krzty sarkazmu tak charakterystycznego dla Gombrowicza, który na kartach "Ferdydurke" pisał, że" Słowacki wielkim poetą był". Orzeszkowa była wielką pisarką, polskich Kresów, polskiej wsi i polskiego ziemiaństwa, choć większość swojego życia (ponad 40 lat) spędziła w

Święci patroni w życiu mieszkańców wsi polskiej (obchody czerwcowe)

Postaci chrześcijańskich świętych odgrywały znaczącą rolę w życiu mieszkańców wsi polskiej. W dni, w których byli czczeni wyznaczały terminy rozpoczęcia lub zakończenia prac polowych i gospodarskich. Uważano ich za pośredników pomiędzy światem ludzkim a boskim w ważnych sprawach, jak obrona przed klęskami żywiołowymi i zarazami. Powierzano im również codzienne troski i zmartwienia. Byli stawiani za

Boże Ciało – święto o długiej tradycji…

Ze wszystkich świąt religijnych w Polsce, uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa, nazywane ludowo Bożym Ciałem jest jednym z najbardziej uroczyście obchodzonych dni w całym roku liturgicznym, poza tym niezwykle barwnym i widowiskowym. Obchody Bożego Ciała, poza sferą kościelną, mają głęboki, ludowy wymiar. Uroczystość Bożego Ciała to święto ruchome, przypadające na jedenasty dzień po Zielonych Świątkach. Za

pl_PLPolish