Z okazji przypadającego 9 lutego Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej prezentujemy artykuł Jacka Żukowskiego przybliżający sylwetkę podróżnika i etnologa Eugeniusza Frankowskiego. Materiał został opublikowany w czasopiśmie „Kultura Wsi” 2022 nr 3. Eugeniusz Frankowski związał się z Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, obejmując stanowisko honorowego kierownika Zbiorów Etnograficznych. Funkcję tę pełnił nieodpłatnie. Jedną z jego pierwszych decyzji

Zgodnie z tradycją, w wigilię Nowego Roku gospodarze odwiedzali się i składali sobie życzenia. Spotykali się także z sąsiadami i wspólne oczekiwali na Nowy Rok. Powszechnie zaś wierzono, że jaki będzie pierwszy dzień nowego roku, taki będzie cały nadchodzący rok. Dzień Nowego Roku, co zrozumiałe, był uważany za szczególny: to wówczas rozpoczynał się nowy czas, oczekiwany

Obecnie na kilka dni przed Świętem Zmarłych i Zaduszkami ludzie porządkują groby, zdobią je kwiatami i zielonymi gałęziami. Należy pamiętać, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu wiejskie cmentarze nie były wypełnione pokaźnymi pomnikami, pięknymi rzeźbami i szarością marmuru. Dla większości społeczeństwa miejscem wiecznego pochówku stawał się wzgórek usypany z ziemi, z prostym drewnianym krzyżem oraz kilkoma

„Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swoim umysłem; a bliźniego swego jak siebie samego” (Łk 10.27–28).„Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy gozobaczył, wzruszył się głęboko: podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając jeoliwą i winem; potem wsadził go na

Reduty to karnawałowe bale maskowe zapoczątkowane w Warszawie w XVII w. przez Włocha, nazwiskiem Salwador, odbywające się w prowadzonym przez niego eleganckim lokalu. Bawili się na nich wszyscy ze wszystkimi, czyli osoby wyższego i niższego stanu. Maskarady odbywały się 4, 5 razy w tygodniu przez cały okres karnawału, aż do Środy Popielcowej. Zdarzało się, że dziennie

W przeszłości ludność wiejska wierzyła, że przyszłość można poznać za pośrednictwem wróżb. Do ich realizacji były wykorzystywane różne przedmioty, w tym produkty spożywcze i potrawy. Dobrymi terminami na prowadzenie tego typu przepowiedni były: Wielkanoc, noc sobótkowa, wigilia św. Andrzeja, Zielone Świątki oraz okres Bożego Narodzenia i Nowy Rok. Dawniej, na wsi dużą rolę przywiązywano do

Czas to nieodłączny element życia człowieka jako jednostki ludzkiej, na który nie mamy wpływu. Jego miernikiem są „stare jak świat” zegary, które porządkują nasze życie, wyznaczają rytm, tak jak to kiedyś czyniły pory roku i słońce. Są odnośnikami życiowymi, wspólnymi dla nas wszystkich. Wielorakość ich form i kształtów przyprawia o zawrót głowy. Zegary mogą być

W polskiej kulturze ludowej kasztanowce miały różnorodne zastosowania - praktyczne, obrzędowe i lecznicze. Kasztany do dziś są chętnie wykorzystywane przez dzieci do tworzenia różnego rodzaju figurek do zabawy. Wiele gatunków jest traktowanych jako rośliny ozdobne i sadzi się je w parkach oraz ogrodach. Dawniej na Lubelszczyźnie istniało przekonanie, że w kasztanowce nie uderza piorun, że

Nasi przodkowie już od wieków cenili właściwości lecznicze czarnego bzu. Przypisywano mu również znaczenie magiczne, wierząc, że krzew ten jest siedliskiem bogów, czarodziejek, elfów i czarta. W tradycji ludowej funkcjonowało wiele zwyczajów i rytuałów związanych z jego wykorzystaniem. Właściwości lecznicze czarnego bzu Od wieków czarny bez był stosowany w celach leczniczych. Grecki lekarz Hipokrates określał go mianem

Chleb był najcenniejszym i najszlachetniejszym produktem zbożowym. Zajmował ważne miejsce w pożywieniu, obyczaju i tradycji, we wszystkich obrzędach dorocznych i rodzinnych. Symbolizował zarówno zwyczajność, jak i świętość, czyli sferę profanum i sacrum. W Polsce od najdawniejszych czasów był uważany za świętość i zasługiwał na najwyższe poszanowanie. Poniżej prezentujemy kilka przepisów na chleb i bułki pochodzących

Tradycyjny konkurs o nagrodę Prezydenta RP na wieniec dożynkowy, w tym roku po raz pierwszy odbył się w Belwederze. Dziedziniec przed pałacem ozdobiły najpiękniejsze wieńce z 14 województw Polski. Gościem Honorowym wydarzenia była Pierwsza Dama Pani Agata Kornhauser-Duda. Komisja konkursowa pod przewodnictwem Doradcy Prezydenta RP dr Barbary Fedyszak-Radziejowskiej stanęła przed nie lada wyzwaniem. Wszystkie wieńce prezentowały

Dożynki jako święto plonów znane jest od najdawniejszych czasów. Praktycznie od momentu gdy ludzie nauczyli się uprawiać rolę. Starodawne obrzędy miały (i nadal mają) także wymiar metafizyczny – chciano w ten sposób podziękować bogom za opiekę i pomyślność oraz poprosić o podobną łaskę w następnym roku. Jednak święto plonów to nie tylko europejski zwyczaj. Hucznie

Makatka - kawałek tkaniny dzierganej, wyszywanej czy wykonanej techniką patchworku, zdobiący ściany domu - ostatnimi czasy wraca do łask. Na wsi była elementem wystroju domów. Miasto kiedyś uznało ją za kicz, ale w ostatnim czasie zaczęło doceniać zwłaszcza makatkę kuchenną, która zdobi polskie domy od końca XIX wieku. Dużo wcześniej istniały jednak tradycje wieszania tkanin

Podkarpacie – kraina charakteryzująca się ciekawą rzeźbą terenu, rozległymi lasami, głównie jodłowo-bukowymi oraz przepięknymi krajobrazami od lat przyciąga turystów spragnionych ciszy i spokoju. To doskonałe miejsce dla miłośników historii, podążających śladami Lasowiaków, Rzeszowiaków, Pogórzan, Dolinian, Łemków i Bojków. Przebywając tutaj warto odwiedzić okoliczne muzea i skanseny, by na własne oczy zobaczyć świat grup etnograficznych opisywanych