Stroje ludowe, palmy, jajka, rękodzieło, warsztaty plastyki obrzędowej, kurpiowskie przysmaki, konkursy, a wszystko okraszone muzyką ludową – mowa oczywiście o jubileuszowych, XXV Spotkaniach ze Sztuką Wielkanocną Kurpi, które w niedzielę 23 maca odbyły się na najdłuższym rynku w...
14 marca 2024 r. w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi odbyło się Sympozjum zorganizowane przez Zespół Badań Etnograficznych. Wydarzenie miało na celu prezentację założeń projektu oraz utworzenie płaszczyzny do wymiany poglądów i prezentacji wyników pilotażowych...
W zeszłym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz Instytut Historii Akademii Finansów i Biznesu Vistula wspólnie zorganizowały interdyscyplinarną konferencje naukową pod tytułem „Chłopi polscy na przestrzeni wieków. Stan badań i perspektywy badawcze”. Dziś prezentujemy...
Tłusty Czwartek otwierał szalony okres ostatnich dni zabaw karnawałowych. W tym czasie nie dbano o umiarkowanie w jedzeniu i piciu. Wręcz przeciwnie, chodziło o to, by przed nadchodzącym Wielkim Postem, wybawić się i nasycić na zapas, przed nadchodzącym Wielkim Postem. Powiedział...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Rozmowę przeprowadziła Małgorzata Jaszczołt. Tytuł pracy: Językowo-kulturowy obraz wiejskiej przestrzeni funeralnej utrwalony w pieśniach pogrzebowych wykonywanych na Spiszu Jest Pani lingwistką, studiowała pani filologię polską czy także etnografię? Nie, nie jestem etnografem,...
Jeszcze w tym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi planuje kolejną odsłonę konkursu „Korzenie i Skrzydła” skierowanego do młodych badaczy szeroko pojętej kultury ludowej w Polsce. Jego poprzednia, druga edycja, miała wyłonić najlepsze prace magisterskie. Trzecia skierowana...
Rozmowa Magdaleny Trzaski z Karoliną Zorn, laureatką konkursu na najlepszą pracę magisterską „Korzenie i Skrzydła”, autorką pracy pt. „Problem ciągłości dziedzictwa architektonicznego na podstawie dolnośląskiej wsi Miłków”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki...
W ostatnich latach obserwujemy coraz większe zainteresowanie dawnymi smakami, folklorem, muzyką, śpiewem, tańcem. Dotyczy to także „tradycyjnych zajęć kobiecych”. Na nowo zaczęły zdobywać popularność robótki ręczne, których znajomość była kiedyś obowiązkowa dla każdej...
Z okazji przypadającego 9 lutego Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej prezentujemy artykuł Jacka Żukowskiego przybliżający sylwetkę podróżnika i etnologa Eugeniusza Frankowskiego. Materiał został opublikowany w czasopiśmie „Kultura Wsi” 2022 nr...
Zgodnie z tradycją, w wigilię Nowego Roku gospodarze odwiedzali się i składali sobie życzenia. Spotykali się także z sąsiadami i wspólne oczekiwali na Nowy Rok. Powszechnie zaś wierzono, że jaki będzie pierwszy dzień nowego roku, taki będzie cały nadchodzący rok. Dzień Nowego...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (ok. 41 km od Poznania) zaprasza na festyn „Marzanna”, który od będzie się 17 marca 2024 r. w godzinach 11.00-15.00. Celem spotkania jest przybliżenie zwyczaju, jakim jest Marzanna, czyli obrzęd witania wiosny i...
30 kwietnia przypada Ogólnopolski Dzień Konia. Przez długi czas konie były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe, pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco ich rolę. Dzisiaj hoduje się je głównie w celach rekreacyjno-sportowych. Przy okazji tego święta warto przypomnieć jak ważne miejsce zajmowały konie w polskim krajobrazie, w polskiej symbolice narodowej i w
Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około
3 maja przypada 230 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja. Jako pierwszy tego rodzaju dokument w Europie, a drugi na świecie, jest jednym z największych polskich osiągnięć. Okoliczności uchwalenia Konstytucji 3 maja Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych był ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej. Od 1788 roku obradował w Warszawie Sejm Wielki, zwany później Czteroletnim. Prace nad Ustawą Rządową, bo
Wstaje mglisty dzień ponury, Dzwon od rana huczy z wieży – Dziś Zaduszki, Święto Zmarłych, Każdy na mogiły bieży… Czesław Maj Wedle polskiej tradycji Dzień Wszystkich Świętych (1-go listopada) i Dzień Zaduszny (nazywany też Zaduszkami 2-go listopada) są świętami pamięci o zmarłych. Dzień Wszystkich Świętych został ustanowiony w 835 r. przez papieża Jana XI ku czci zmarłych świętych. Ponad wiek później
Kaziuki wileńskie, święto patrona Litwy – św. Kazimierza, jest największym i najbardziej oczekiwanym wydarzeniem w Wilnie, z ponad 400-letnią tradycją. Do dziś jarmark kaziukowy jest wizytówką sztuki ludowej krainy nad Wilią. Tradycja kaziukowego jarmarku sięga początku XVII wieku. W 1602 roku papież Klemens VIII ogłosił księcia Kazimierza Jagiellończyka świętym, a dwa lata później w katedrze wileńskiej
Wiklinowy koszyczek wypełniony po brzegi produktami spożywczymi, ozdobiony zielonymi gałązkami i przykryty białą serwetką – dla większości z nas to główny symbol świąt Wielkiej Nocy. Zwyczaj święcenia pokarmów ma bardzo długą tradycję, sięgającą początków chrześcijaństwa na naszych ziemiach. Jednak nie zawsze odbywało się to w taki sposób jak teraz – przez wieki zmieniało się zarówno
ZAKOŃCZONY! Treść archiwalna Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ogłasza nabór do Programu Stypendialnego dla Twórców Ludowych skierowany do ludowych artystów, rzemieślników i rękodzielników z terenu Rzeczpospolitej Polskiej. Celem programu jest ratowanie lokalnego dziedzictwa i tradycji poprzez wsparcie indywidualnego twórcy, dające mu swobodę pracy nad dziełem ważnym zarówno z puntu widzenia jego rozwoju, jak i z perspektywy
„Idzie Matka Boska Siewna po jesiennej roli, wsiewa ziarno w ziemię czarną w złotej aureoli…” – tak o święcie przypadającym na ósmy dzień września pisał Józef Skura. W kalendarzu świąt kościelnych jest to data Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Dzień ten ma także duże znaczenie w kalendarzu rolnika - jest to moment kiedy kończył się jeden
Z końcem października, po trzydziestu latach działalności przestanie istnieć Fundacja Cepelia Polska Sztuka i Rękodzieło. Powstała ona z rozpadu monopolu jakim była Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego, która działała w naszym kraju przez ponad 70 lat. Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego (CPLiA, popularnie nazywana Cepelią) została utworzona w 1949 roku. Jej zadaniem było uporządkowanie zasad produkcji
Zielone Świątki to ludowa nazwa kościelnego święta Zesłania Ducha Świętego, obchodzonego pięćdziesiąt dni po zmartwychwstaniu Chrystusa. W tradycji ludowej to okres kończący cykl świąt wiosennych i rozpoczynający lato, a także pora pradawnych obrzędów agrarnych, pasterskich i wegetacyjnych. Jeszcze na początku XX wieku Zielone Świątki trwały trzy dni: od niedzieli do wtorku. Od zawsze świętu temu
Dożynki Prezydenckie to wydarzenie podsumowujące ogromny wysiłek włożony przez polskich rolników podczas ostatnich żniw. Jego nieodłącznym elementem jest „Konkurs na najładniejszy wieniec dożynkowy o nagrodę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej”. Tegoroczne kompozycje złożone z kłosów zbóż, owoców, warzyw, kwiatów i ziół można podziwiać na wystawie w Narodowym Instytucie Kultury i Dziedzictwa Wsi od 27 września do 31
Czym byłaby wieś bez wozów, bryczek czy taczek? O te wszystkie pojazdy dbali kołodzieje, rzemieślnicy zajmujący się ich wyrobem oraz naprawą. Ich praca wymagała szerokiej wiedzy, dużej wprawy i złożonego z wielu specjalistycznych narzędzi warsztatu. Kołodziejstwo rozwijało się na ziemiach polskich od wczesnego średniowiecza, aż do XX wieku, kiedy na skutek rozwoju technicznego zawód ten
W czasie polskich powstań narodowych najliczniejszą warstwę społeczeństwa polskiego stanowili chłopi. Nie dziwi, więc fakt, że zaangażowanie tej warstwy społecznej mogło zadecydować o powodzeniu kolejnych zrywów narodowowyzwoleńczych. Aby zachęcić chłopów do udziału w powstaniach obiecywano im wprowadzenie reform polepszających sytuację tej grupy. Tylko przekonanie chłopów, że powstania przyniosą im konkretne korzyści mogło spowodować ich masowy
Bojkowie to grupa etniczna pochodzenia rusińskiego i wołoskiego, sąsiadująca od wschodu z Hucułami, a od zachodu z Łemkami, która w przeszłości zamieszkiwała teren całych Bieszczad i część Zakarpacia. W czasie II wojny światowej większość Bojków wysiedlono w głąb ówczesnego ZSRR, reszta rozproszyła się po Polsce. Dzisiaj zasiedlają oni tereny Ukrainy. Bojkowie to grupa etniczna górali ukraińskich
Łączy Irlandię z Nigerią i węże z koniczyną. Mimo, że w wieku szesnastu lat został porwany z domu rodzinnego, wywieziony do obcego kraju i sprzedany w niewolę, to właśnie dla kraju porywaczy zrobił najwięcej dobrego i w nim jest najbardziej czczony. Jest patronem zarówno fryzjerów jak i górników i opiekunem zwierząt domowych. Kult świętego Patryka
Kaszuby to region rozciągający się od Pomorza Gdańskiego, aż po Bory Tucholskie. Wyróżnia go bardzo ciekawy folklor, rozbudowane rzemiosło oraz piękny haft. Niezwykle cenny jest język tego regionu, który u progu XXI wieku został oficjalnie wprowadzony do szkół. Pomimo silnej germanizacji tych terenów, Kaszubi uważają…… się za Polaków, a ich motto brzmi „Nie ma Kaszub
Kolor czarny na pogrzeb, a biały na ślub, czerwony oznacza miłość, a zielony nadzieję. Niebieskie ubranka dla chłopca, a różowe dla dziewczynek – jak widać kolory mają duże znaczenie w naszej tradycji i występują w wielu kodach kulturowych. Nie są i nigdy nie były wyłącznie kwestią gustu i estetyki. Co się kryje za poszczególnymi barwami
8 marca ruszył cykl szkoleń internetowych - webinariów dla Kół Gospodyń Wiejskich na temat przestrzegania przepisów prawa autorskiego w działalności KGW zorganizowany przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Inicjatywa objęta Patronatem honorowym Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryka Kowalczyka. Pierwsze webinarium z cyklu „Prawo autorskie dla KGW” odbędzie się dla kół z województwa
Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi 6 listopada zaprosił Koła Gospodyń Wiejskich na cykl webinariów, poświęconych tematyce etnograficznej. Dla kół z każdego województwa odbędzie się osobne, 3-godzinne spotkanie, prowadzone przez eksperta z regionu. Na wykładzie zostanie zaprezentowana wiedza dotycząca specyfiki i zróżnicowania kultury ludowej regionu, w szczególności strojów ludowych danego obszaru. Webinarium będzie składać się z dwóch
Kapliczki i krzyże przydrożne są nieodłącznym elementem krajobrazu kulturowego polskiej wsi. Są znakiem przynależności religijnej, miejscem spotkań wiernych, przypominają o historii i ludzkich tragediach. Dziś nieco rzadziej niż kiedyś spotykają się przy nich mieszkańcy na wieczornych nabożeństwach majowych. W kulturze tradycyjnej kapliczki i krzyże przydrożne były ważnym elementem krajobrazu polskiej wsi. Miały znaczenie topograficzne, zazwyczaj stały
Polish