Stroje ludowe, palmy, jajka, rękodzieło, warsztaty plastyki obrzędowej, kurpiowskie przysmaki, konkursy, a wszystko okraszone muzyką ludową – mowa oczywiście o jubileuszowych, XXV Spotkaniach ze Sztuką Wielkanocną Kurpi, które w niedzielę 23 maca odbyły się na najdłuższym rynku w...
14 marca 2024 r. w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi odbyło się Sympozjum zorganizowane przez Zespół Badań Etnograficznych. Wydarzenie miało na celu prezentację założeń projektu oraz utworzenie płaszczyzny do wymiany poglądów i prezentacji wyników pilotażowych...
W zeszłym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz Instytut Historii Akademii Finansów i Biznesu Vistula wspólnie zorganizowały interdyscyplinarną konferencje naukową pod tytułem „Chłopi polscy na przestrzeni wieków. Stan badań i perspektywy badawcze”. Dziś prezentujemy...
Tłusty Czwartek otwierał szalony okres ostatnich dni zabaw karnawałowych. W tym czasie nie dbano o umiarkowanie w jedzeniu i piciu. Wręcz przeciwnie, chodziło o to, by przed nadchodzącym Wielkim Postem, wybawić się i nasycić na zapas, przed nadchodzącym Wielkim Postem. Powiedział...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Rozmowę przeprowadziła Małgorzata Jaszczołt. Tytuł pracy: Językowo-kulturowy obraz wiejskiej przestrzeni funeralnej utrwalony w pieśniach pogrzebowych wykonywanych na Spiszu Jest Pani lingwistką, studiowała pani filologię polską czy także etnografię? Nie, nie jestem etnografem,...
Jeszcze w tym roku Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi planuje kolejną odsłonę konkursu „Korzenie i Skrzydła” skierowanego do młodych badaczy szeroko pojętej kultury ludowej w Polsce. Jego poprzednia, druga edycja, miała wyłonić najlepsze prace magisterskie. Trzecia skierowana...
Rozmowa Magdaleny Trzaski z Karoliną Zorn, laureatką konkursu na najlepszą pracę magisterską „Korzenie i Skrzydła”, autorką pracy pt. „Problem ciągłości dziedzictwa architektonicznego na podstawie dolnośląskiej wsi Miłków”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki...
W ostatnich latach obserwujemy coraz większe zainteresowanie dawnymi smakami, folklorem, muzyką, śpiewem, tańcem. Dotyczy to także „tradycyjnych zajęć kobiecych”. Na nowo zaczęły zdobywać popularność robótki ręczne, których znajomość była kiedyś obowiązkowa dla każdej...
Z okazji przypadającego 9 lutego Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej prezentujemy artykuł Jacka Żukowskiego przybliżający sylwetkę podróżnika i etnologa Eugeniusza Frankowskiego. Materiał został opublikowany w czasopiśmie „Kultura Wsi” 2022 nr...
Zgodnie z tradycją, w wigilię Nowego Roku gospodarze odwiedzali się i składali sobie życzenia. Spotykali się także z sąsiadami i wspólne oczekiwali na Nowy Rok. Powszechnie zaś wierzono, że jaki będzie pierwszy dzień nowego roku, taki będzie cały nadchodzący rok. Dzień Nowego...
Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi posiada w swoich zbiorach cenne dzieło Jędrzeja Kitowicza pt. "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III", o który pisaliśmy już w dziale "Nasze zbiory". Jest to skarbnica wiedzy na temat obyczajowości...
Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (ok. 41 km od Poznania) zaprasza na festyn „Marzanna”, który od będzie się 17 marca 2024 r. w godzinach 11.00-15.00. Celem spotkania jest przybliżenie zwyczaju, jakim jest Marzanna, czyli obrzęd witania wiosny i...
Historia chowu gęsi w naszym kraju sięga XVII wieku. Dwa wieki później prawie cała Europa delektowała się smakiem polskiej gęsiny. Do dziś Polska jest największym producentem tych ptaków w Europie. [caption id="attachment_6857" align="aligncenter" width="542"] Fot. 1[/caption] Pierwsze wzmianki o chowie gęsi w Polsce pojawiają się w piśmiennictwie z XVII wieku. W XIX i na początku XX wieku,
Rauszer M., Bękarty Pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Warszawa, Wydawnictwo RM, 2020, ISBN 978-83-8151-341-8; 280 stron. Praca jest popularną wersją książki naukowej Siła podporządkowanych. Antropologia chłopskiego oporu czasów pańszczyzny XVI-XIX wiek. Seria, w której została wydana, Ludowa Historia Polski, sugeruje, że omawiana książka dotyczy Polski pomimo ogólnego tytułu, a w treści wielu odwołań do światowej historii i kultury. Podjęta
Hal Borland - amerykański przyrodnik i dziennikarz pisał, że ze wszystkich pór roku jesień oferuje człowiekowi najwięcej. Na pewno powiedzenie to sprawdza się, gdy mówimy o jesieni na tradycyjnej wsi. Co prawda nie był to czas, gdy - jak my dziś - można było zaszyć się w domach i spędzać czas pod kocem. Nie brakowało
Był i do dziś jest domeną kobiet. Łączył kobiety ze wszystkich sfer – te z dworów szlacheckich i te zamieszkujące wiejskie chaty. Był obowiązkiem i pożądaną umiejętnością, ale także pełnił formę rozrywki i był sposobem na spędzanie czasu i na wyrażenie siebie. Haft, bo o nim mowa do dziś jest jednym z popularniejszych rzemiosł ludowych
Potrawą regionalną sołectwa Sworzyce są tzw. „Goły”, czyli kluski ziemniaczane z farszem. Dawniej były one przygotowywane szczególnie w okresie zimowym. Każda gospodyni, u której odbywały się „pirzoki” (darcie pierza) serwowała te kluski swoim gościom. „Goły”, to znakomity pomysł na pyszny i odżywczy obiad. Ich przyrządzenie jest dość pracochłonne, ale uzyskany efekt wynagradza wszelkie trudy. Tak samo
Paulina Pietrusik z Kodnia znana również jako Panna Apteczkowa to prawdziwa propagatorka smaków swojego regionu. Dzięki jej pracy wiele lokalnych specjałów otrzymało swoje drugie życie, a na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi trafiło już pięć przysmaków z Kodnia. O swojej wielkiej pasji i planach na przyszłość opowiedziała Joannie Radziewicz. Skąd pomysł by to
W maju 2021 roku przypada 40-lecie rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych “Solidarność”. Naszym celem jest przybliżenie historii niezależnego ruchu związkowego na wsi. Podróż w przeszłość rozpoczynamy 29.12.2020 roku, w 40. rocznicę rozpoczęcia strajku okupacyjnego w Ustrzykach Dolnych. 40 lat temu, 29 grudnia 1980 roku, siedem osób związanych z Federacją Robotników, Rolników i Innych Grup
Z przyjemnością informujemy, że dobiegł końca nabór do pierwszej edycji programu stypendialnego dla Twórców Ludowych ogłoszony przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Do programu zgłaszali się twórcy ludowi zajmujący się sztuką, rzemiosłem i rękodziełem. Wśród nich byli przedstawiciele różnych dziedzin: z zakresu sztuki – m. in. muzycy, budowniczy instrumentów, śpiewacy, osoby zajmujące się gwarą,
Organizator: Zamek w Golubiu Turniej to dynamiczne widowisko rywalizacji uczestników konnych i pieszych, które co roku przyciąga rekonstruktorów różnych okresów historycznych z całej Europy. Organizatorzy przygotowali zmagania m.in. w konnym turnieju zręcznościowym, strzelania do celu przez kuszników i łuczników, zmagania młodych rycerzy oraz rycerzy ciężkozbrojnych. W wydarzenie po raz pierwszy włącza się Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa,
Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około
Dzieci uczą się i poznają świat poprzez zabawę. Zabawki towarzyszą im od momentu narodzin, wpływają na rozwój ich zdolności motorycznych, pobudzają wyobraźnię. Funkcję poznawczą i dydaktyczną zarówno w przeszłości jak i dzisiaj pełnią zabawki ludowe, które od ponad 150 lat są tworzone w żywiecko-suskim ośrodku zabawkarskim. Pierwsze wzmianki dotyczące zabawkarstwa na terenie leżącym między Żywcem, a
Obrzędy związane z przesileniem letnim są znane u wielu ludów na świecie. Spotyka się mnogość wspólnych elementów tej obrzędowości, a szczególnie palenie sobótkowych ognisk, które mają moc oczyszczania i odstraszania zła. Na okres ten przypada szczególna rola ludowej obrzędowości słowiańskiej, kiedy obchodzono główne święto naszych przodków, czyli Kupalnockę. Wiążące się z nim zwyczaje i obrzędy
Przypadające na dzień 25 marca święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny ustanowione zostało w V wieku. Do czasów średniowiecza (również pod nazwą Wcielenie Boga) rozpoczynało rok liturgiczny. W tradycji ludowej święto to wyznaczało początek wiosny. W polskich wierzeniach ludowych i religijnych Matka Boska, której anioł zwiastował macierzyństwo była czczona jako patronka budzącego się na wiosnę życia. Przypadająca
Jabłka to jedne z najpopularniejszych owoców w naszym kraju. Współcześnie postrzegamy je głównie pod kątem walorów smakowych i zdrowotnych, a trzeba pamiętać, że w ciągu minionych wieków owoce te posiadały bardzo bogatą symbolikę. W starożytności jabłko było uważane za przysmak. Pojawiało się na stołach możnych władców, a jako owoc niezwykle rzadki i pełen symbolicznych znaczeń stanowiło
Nie tylko w Spycimierzu, ale w innych regionach naszego kraju od wielu lat kultywowana jest tradycja układania dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała. Ta niezwykle oryginalna artystyczna oprawa tego święta buduje lokalną tożsamość kulturową, religijną i społeczną. Dla wielu mieszkańców to najważniejszy dzień w roku, a tradycja układania przepięknych kompozycji kwietnych jest przekazywana z pokolenia
Niemal każda kobieta taci głowę na widok pięknej i do tego niezwykle oryginalnej biżuterii. Taka właśnie jest krywulka, ozdoba na szyję, wytwarzana ręcznie z maleńkich koralików w Karpatach od Łemkowszczyzny po Huculszczyznę. Warto więc wybrać się w te rejony w poszukiwaniu tych niezwykłych naszyjników. Kilka tysięcy koralików, kilkanaście metrów nici, wiele godzin mozolnej pracy, niezwykła
W naszym cyklu "Solidarni z Białorusią" proponujemy Państwu kolejną podróż, w czasie i przestrzeni, po obszarze dzisiejszej Białorusi. Dziś powędrujemy o wiele dalej w przeszłość, ale za to bardzo blisko polskiej granicy - do Grodna. Historia Białorusi to po części także nasza historia. W swojej długiej i burzliwej, bo sięgającej X wieku, historii Grodno należało do
Organizator: Jarmarki Śląskie Już 20 listopada na rynku w Katowicach rozpocznie się jeden z najpiękniejszych jarmarków w Polsce - Jarmark Bożonarodzeniowy! Podczas tego wydarzenia będzie się można przejechać Ekspresem Polarnym czyli kolejką elektryczną dookoła pięknej, świątecznej infrastruktury jarmarku, skosztować grzanego wina w kilkunastu smakach oraz pokręcić się na karuzeli w stylu wiktoriańskim. Wśród atrakcji znajdować się będzie
„Istota tkwi w umiejętności angażowania wszystkich zmysłów do opanowania żywiołów: ognia, wody, w tym gliny. Garncarnia to nasze miejsce na ziemi. Z ziemi, z gliny je tworzymy. Stawiamy piece garncarskie, palimy w nich drewnem, toczymy na kołach garncarskich. Zapraszamy wszystkich z pasją i poszukujących i tych, którzy już ją odnaleźli” Z Martą Florkowską i Pawłem Szymańskim
Co roku, od 418 lat, w pierwszą niedzielę, po 4 marca (dzień świętego Kazimierza) w Wilnie odbywał jarmark Kaziuka. W tym roku po raz pierwszy będzie to wydarzenie wirtualne - online. Jednak jak zapewniła w rozmowie z Instytutem, Edita Tamošiunaitė – wicemer Wilna, w następnym roku 419 jarmark odbędzie się bez przeszkód. Tradycja jarmarku kaziukowego sięga
Polish