Wczytywanie
Partnerzy BibliotekaRME UTW PatronatyODOInstytut realizuje Projekty

Palenie Judasza – dawny zwyczaj związany z Wielkim Tygodniem

Jeszcze na przełomie XIX i XX wieku na terenie Polski centralnej i południowej w Wielką Środę lub w Wielki Czwartek, powszechny był zwyczaj niszczenia, wieszania, palenia Judasza, zdrajcy, który sprzedał Jezusa za trzydzieści srebrników. Zwyczaj palenia Judasza odnotowali prawie wszyscy pamiętnikarze i ludoznawcy ubiegłego wieku. Zygmunt Gloger pisał między innymi: „W niektórych okolicach w Wielki Czwartek

Inspiracje ludowe Fryderyka Chopina

Fryderyk Chopin (1810–1849) jako kompozytor czerpał inspiracje zarówno od twórców którzy go poprzedzili, jak również od tych jemu współczesnych. Jednak obok wspomnianych źródeł twórczości niezaprzeczalnie jednym z najważniejszych dla Chopina była muzyka ludowa. Możemy to zaobserwować w wielu jego utworach (np. rondach, Fantazji op. 13, koncertach), ale szczególnym tego przykładem są mazurki, które komponował przez

Ze świętą Małgorzatą zaczyna się lato

Na dzień świętej Małgorzaty przypadało wiele zjawisk pogodowych. W tym roku w Polsce będziemy mogli zaobserwować na niebie częściowe zaćmienie słońca. Data ta musiała być przełomowa i dawniej - na wsi, po tym dniu rozpoczynano „małe żniwa”, polegające na zbiorze rzepaku i jęczmienia ozimego. Szkocka królowa Święta Małgorzata (1046 - 1093) była córką angielskiego księcia Edwarda

Zachowaj Tradycje! Teraz Drewno! Konkurs dla twórców ludowych, rękodzielników i rzemieślników!

Autorów prac wykonanych z drewna i inspirowanych tradycją zapraszamy do udziału w Konkursie „Zachowaj tradycje - (nie)ginące zawody, umiejętności i obyczaje. Teraz drewno!”, którego organizatorem jest Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Konkurs realizowany jest w ramach projektu „(Nie)ginące zawody, umiejętności i obyczaje w społecznościach wiejskich - Mazowsze i Polska Wschodnia” wdrażanego przez Szkołę Główną

Dni Krzyżowe w polskiej obrzędowości religijnej

Od poniedziałku do środy, przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzone są Dni Krzyżowe. To dni błagalnej modlitwy o urodzaj i zachowanie od klęsk żywiołowych. Od wieków w trosce o dobre plony rolnicy wykorzystywali nie tylko posiadaną wiedzę niezbędną do uprawiania roli, przekazywaną z pokolenia na pokolenie, ale prace w gospodarstwie i w polu łączono również z modlitwą

Co się kiedyś na wsi jadało…

Tradycje kulinarne są ważną częścią kultury i obyczajowości.. Przekazywane z pokolenia na pokolenie umiejętności, wiedza oraz różne techniki produkcji i przetwarzania żywności, jak również obyczaje i kultura stołu są świadectwem rozwoju cywilizacyjnego, poziomu życia i statusu społecznego. Są znakiem regionalnej i narodowej odrębności, naszym dziedzictwem kulturowym. Kuchnia chłopska w okresie międzywojennym była dość monotonna i bardzo

Zalety przyzagrodowego chowu gęsi

Polska zawsze była jednym z większych producentów gęsiny. Jeszcze niedawno prawie cała produkcja trafiła za naszą zachodnią granicę. Od kilku lat popyt na gęsinę i produkty gęsie rośnie także w Polsce. Stwarza to szansę dla małych gospodarstw na wprowadzenie chowu przyzagrodowego gęsi i dodatkowy zarobek. Przyzagrodowy chów gęsi zawsze był w Polsce popularny. W czasach gdy

MISTRZ – UCZEŃ – ogłaszamy wyniki Programu Stypendialnego!

Z przyjemnością informujemy, że dobiegł końca nabór do drugiej edycji programu stypendialnego Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi „Mistrz – Uczeń”. Do programu zgłaszali się twórcy ludowi, artyści, rzemieślnicy, muzycy i rękodzielnicy oraz adepci różnych dziedzin, którzy pod okiem mistrzów chcieli doskonalić swoje umiejętności. Po szczegółowym zapoznaniu się z nadesłanymi wnioskami, Komisja wyłoniła stypendystów. Zgodnie

Konkurs „Polska Wieś Smakuje” rozstrzygnięty!

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Do konkursu na najlepsze praktyki tradycji kulinarnych polskiej wsi wpłynęło 330 opisów, z których Jury wyłoniło po trzech laureatów w ramach każdej z pięciu kategorii konkursowych. Zgodnie z regulaminem konkursu „Polska Wieś Smakuje” realizowanego przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi laureatów wybrano w

Lekcje z twórcą ludowym – przedłużamy termin nadsyłania zgłoszeń!

Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ogłasza nowy program pod nazwą „Lekcje z Twórcą Ludowym”, który będzie skierowany do placówek powszechnego systemu szkolnictwa z obszarów wiejskich i twórców ludowych z terenu Rzeczpospolitej Polskiej – mistrzów wyróżniających się dorobkiem, chcących dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami z młodym pokoleniem. Celem programu jest ratowanie lokalnego dziedzictwa i

Konkurs „Korzenie i skrzydła” – zakończyliśmy proces przyjmowania zgłoszeń!

Informujemy, że zakończyliśmy przyjmowanie zgłoszeń do drugiej edycji konkursu „Korzenie i skrzydła” na najlepszą pracę magisterską i doktorską na temat kultury i dziedzictwa obszarów wiejskich w Polsce. W tym roku skupiliśmy się tylko i wyłącznie na pracach magisterskich. Serdecznie dziękujemy za przesłane zgłoszenia i życzymy wszystkim uczestnikom powodzenia w ostatecznych eliminacjach. Nasz Konkurs był skierowany do

Kolędowanie – zwyczaj starszy niż chrześcijaństwo…

Słowo „kolędnicy” dziś kojarzy się większości z nas z grupkami dzieci, które po Bożym Narodzeniu i Nowym Roku w przebraniach chodzą po wsiach i śpiewem wysławiają nowonarodzonego Jezusa. Tymczasem korzenie tego zwyczaju nie wywodzą się z chrześcijaństwa. Skąd wziął się ten zwyczaj, jakie było jego znaczenie, co ma wspólnego z Bożym Narodzeniem i co było

Piernik – świąteczny przysmak z tradycjami

Piernik, to ciasto z mąki i miodu, niewątpliwie od najdawniejszych czasów znane w Polsce i nazywane miodownikiem, a od przyprawy korzennej czyli pieprznej po staropolsku „piernej” przezywane piernikiem – pisał Zygmunt Gloger w Encyklopedii Staropolskiej. Nie każdy wie, że ten pyszny i zdrowy przysmak znalazł też swoje miejsce w kulturze. Słodkie i aromatyczne ciasto miodowe znano

Wakacje na wsi. Na Kurpie w poszukiwaniu bursztynów…

Dorzecze Narwi, w tym również teren Kurpiowskiej Puszczy Zielonej obfitowały w złoża bursztynu. Mógł go wydobywać i poszukiwać każdy. Sytuacja taka sprzyjała rozwojowi rodzimego przemysłu bursztyniarskiego, którego ślady na Kurpiach sięgają XVIII wieku. Tradycja bursztyniarstwa do dziś jest obecna w miejscowym folklorze. Kurpie to teren bogaty w złoża bursztynu. Surowiec ten można było znaleźć niemal wszędzie

12. Festiwal Gęsiny – Swołowo, 13-14. listopada 2021 r.

Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie zaprasza na festiwal w Swołowie to jedyna okazja, by skosztować pomorskiej gęsiny, którą dawniej spożywano na Pomorzu w okolicach dnia św. Marcina (11 listopada). Na stoiskach z potrawami przygotowanymi przez restauratorów, koła gospodyń wiejskich i gospodarstwa agroturystyczne będą królowały gęsie przysmaki takie jak np. gęś pieczona, półgęski wędzone, pierogi

Polskie ziemiaństwo – rozmowa z Maciejem Rydlem

Najwięksi Polacy urodzili się w dworach: Mikołaj Rey, Jan Kochanowski, Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski, Józef Wybicki, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid, Henryk Sienkiewicz, Ignacy Kraszewski, Ignacy Jan Paderewski, Józef Piłsudski, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Tadeusz Bór-Komorowski, Witold Pilecki....  Są nazwiska, które tworzą istotę polskiej historii. Choć znamy ich z innej działalności, to wszyscy wywodzili się

„Lud: jego zwyczaje…” dzieło Oskara Kolberga

Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około

Dzieje kolęd polskich

Kolędy to nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. Od wieków, w wielu polskich domach, kultywowana jest tradycja wspólnego śpiewania, tych jakże pięknych pieśni o charakterze religijnym. Zawiera się w nich nieprzebrany skarbiec naszych najlepszych wartości i uczuć – religijnych, narodowych, ale też tych związanych ze wspomnieniami z dzieciństwa… wigilii, choinki, prezentów, wspólnego kolędowania.

Szopki bożonarodzeniowe formą wyrażania tradycji Narodzenia Pańskiego

Polska jest dziś, jednym z niewielu europejskich krajów, w którym można jeszcze zetknąć się z niektórymi przejawami żywego folkloru. Folklor to specyficzne dla życia wiejskiego i kultury chłopskiej określonego regionu geograficznego: wierzenia i praktyki religijne, świąteczne i codzienne obyczaje, rzemiosło i twórczość artystyczna, ubiory, muzyka, tańce, pieśni, podania i legendy. Przejawem takiego folkloru jest,

Święty Józef w polskiej tradycji ludowej

Oblubieniec Maryi, opiekun Jezusa. Patron Kościoła, dobrej śmierci, rzemieślników i ekonomistów oraz wzór męstwa i paradygmat ojcostwa. 19 marca Kościół obchodzi uroczystość św. Józefa – najważniejszego pośród wszystkich świętych. Według Pisma Świętego Maryja stała się brzemienna jeszcze przed zamieszkaniem z Józefem. Początkowo Józef chciał ją oddalić, ale we śnie otrzymał nakaz, aby tego nie robił. Chronił

pl_PLPolish